De bemiddeling is een specifieke vorm van onderhandeling, met tussenkomst van een derde – de bemiddelaar – die geen recht van inspraak heeft bij de oplossing die zal worden onderhandeld. Eigenlijk is bemiddeling een vrij bizarre aanpak, in die zin dat de bij het geschil betrokken partijen hulp zullen krijgen van iemand die, in het begin althans, niets afweet van het conflict, geen oplossing zal mogen voorstellen en evenmin advies mag geven. Waaruit bestaat dan de bijdrage van de bemiddelaar dan? Bizar, maar efficiënt! 80% van de bemiddelingen bereikt een akkoord.
Om welke goede redenen heeft een ondernemer er alle baat bij om handelsgeschillen via bemiddeling te regelen?
1. Geen risico
In tegenstelling tot een gerechtelijke procedure of arbitrage, wordt de oplossing door de partijen zelf genegotieerd en krijgt ze een concrete vorm door de ondertekening van een compromis – een overeenkomst, dus. Dit betekent dat de beslissing nooit door een derde wordt genomen en er dus geen risico bestaat. De beslissing is wat beide partijen hebben aanvaard.
2. Snelheid en geringe kost
De bemiddelaar gedraagt zich als een hoofdkelner: hij zorgt ervoor dat de gasten tijdig rond de tafel gaan zitten. Een van zijn taken bestaat erin de onderhandeling te organiseren en een raam vast te leggen voor de besprekingen. Omdat de bemiddelaar onpartijdig en onafhankelijk is, treedt hij op in het voordeel van iedereen. In handelszaken verloopt een bemiddeling binnen een korte tijdspanne. De positieve weerslag op de kost is overduidelijk. Wat is volgens u de toegevoegde waarde van een gerechtelijke procedure die vier jaar aansleept?
3. Concrete oplossingen
Een rechtszaak winnen? Zeker positief nieuws, maar de uitvoering van de uitspraak is vaak een ander paar mouwen. De partij die voor de rechtbank geen gelijk heeft gekregen, zal natuurlijk niet gehaast zijn om de veroordelende uitspraak uit te voeren. Tijdens een bemiddeling verloopt dit totaal anders: de partijen stimuleren de uitvoering van het akkoord vooraleer ze het ondertekenen. Op die manier controleren ze of ze het wel over alle aspecten eens zijn en of de oplossing technisch haalbaar is.
4. Een evenwichtige machtsverhouding
Hier raken we aan het grote verschil met de klassieke onderhandeling. Wanneer de bemiddeling begint, zijn alle partijen ervan overtuigd dat ze gelijk hebben. Ze bevinden zich zodoende in een machtsverhouding die elk streven naar een aanvaardbare oplossing verspert. Aan de onderhandelingstafel stelt de bemiddelaar vragen. Hij ondervraagt de partijen. Elke partij licht zijn argumenten toe. Op die manier krijgen alle deelnemers een beter inzicht in de oorzaken van het geschil. Vanuit dit standpunt kunnen ze samen een of meerdere aanvaardbare oplossingen ontwikkelen, zonder gezichtsverlies.
5. Een door de wet bepaald onderhandelingsproces
De informatie wordt gedeeld in een strikt vertrouwelijk kader, gewaarborgd door de regels van de bemiddeling. De bemiddelaar is een door een staatsorgaan (de Federale Bemiddelingscommissie) erkende professional. Zijn beroepsaansprakelijkheid wordt gedekt door een verzekering en het bereikte akkoord kan worden goedgekeurd om dezelfde verbindende kracht te krijgen als een gerechtelijke uitspraak.
Bemiddeling? Zeker doen!
Gérard Kuyper ©Studio Dann
