Nieuwkomers tewerkstellen: een praktische leidraad in 5 stappen

[Co-productie] Je bent op zoek naar versterking? Of je wenst meer diversiteit op jouw werkvloer? Durf ook een kans geven aan ‘nieuwkomers’: personen die zich nog maar net in België vestigden. Voor hen is de drempel naar de Belgische arbeidsmarkt nog groot, terwijl ze wel over een enorm potentieel beschikken. Aan de hand van deze leidraad tonen we je hoe je nieuwkomers aanwerft en helpt integreren.

Een ‘nieuwkomer’ is iemand met de buitenlandse nationaliteit die zich voor het eerst en voor langere duur (meer dan drie maanden) in ons land komt vestigen. In Vlaanderen en Brussel moeten ze verplicht een inburgeringstraject volgen. Daarvoor moeten ze zich wel eerst inschrijven in het Rijksregister van een Vlaamse of Brusselse gemeente.

Om een nieuwkomer wettelijk tewerk te stellen, volg je als werkgever de volgende stappen:

1. Bepaal het type arbeidskaart

Buitenlanders mogen enkel in België werken als ze een arbeidskaart kunnen voorleggen, behalve werknemers uit een lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland. In sommige gevallen is er een vrijstelling van de arbeidskaart mogelijk. Er bestaan drie types:

• Arbeidskaart A: geeft de toestemming om gelijk welk beroep uit te oefenen en dit voor een onbeperkte duur. De werknemer moet wel al een aantal jaren met een arbeidskaart B gewerkt hebben en maximaal 10 jaar legaal in België verblijven.
• Arbeidskaart B: dient om één specifieke functie bij één bepaalde werkgever uit te oefenen. Als werkgever moet je voor deze arbeidskaart vooraf een arbeidsvergunning aanvragen: pas nadat je die hebt ontvangen, kan jouw buitenlandse werknemer een visum krijgen. De arbeidskaart en -vergunning zijn 12 maanden geldig, maar kunnen verlengd worden.
• Arbeidskaart C: geldt enkel voor buitenlanders die in België mogen verblijven, om een andere reden dan werk: bv. in het kader van een gezinshereniging. De arbeidskaart C is 12 maanden geldig en is hernieuwbaar.

Opgelet: verandering op komst!

In 2019 worden deze aanvraagprocedures met het systeem van de ‘single permit’ vereenvoudigd. Je zal met één aanvraag de arbeids- en verblijfsvergunning van niet-Europeanen kunnen regelen. Duurt de tewerkstelling minder dan 90 dagen, dan blijven de bovenvermelde regels wel van kracht.

 

2. Lanceer uw aanvraag

Een arbeidskaart A of C moet je kandidaat-werknemer zelf aanvragen. De arbeidsvergunning en arbeidskaart B, daarentegen, regel jij. Het aanvraagdossier dien je per post in of ter plaatse bij de dienst Economische Migratie. De benodigde formulieren download je hier.

Win tijd met de ‘wizard’

Je administratie vlotjes afhandelen? Op de site van de Brusselse dienst Economie en Werkgelegenheid vind je een online assistent die je stap voor stap door de procedure loodst.

 

3. Bied een arbeidscontract op maat

De volgende stap is het arbeidscontract, waarin je idealiter ook bijkomende afspraken met je werknemer vastlegt. Denk aan overeenkomsten rond zijn of haar administratie, de voorkeurstaal op de werkvloer … Gebruik voor het arbeidscontract deze handige template.

4. Verwijs door naar een onthaalbureau

Het inburgeringstraject bestaat uit een cursus maatschappelijke oriëntatie en taallessen. Om er zeker van te zijn dat je werknemer dit traject correct doorloopt, verwijs je hem of haar het best door naar een onthaalbureau. Franstaligen kunnen terecht bij BAPA BXL en BAPA VIA, Nederlandstaligen bij BON. Weet ook dat de VDAB en Actiris je kunnen ondersteunen: wij organiseren infosessies voor nieuwkomers, en doen dienst als schakel tussen de onthaalbureaus en jouw kersverse medewerker.

5. Schakel extra partners in

Heeft je werknemer meer individuele begeleiding nodig, dan kan je ook andere partners inschakelen. De organisaties CIRÉ en BON helpen nieuwkomers met hun diplomawaardering. Franstaligen kunnen hiervoor ook terecht bij het Centrum voor Competentievalidatie en Valoriser mon expérience. De organisaties Convivial, Duo for a Job, Connect2Work en AIF+ coachen nieuwkomers dan weer op het vlak van solliciteren – ook als ze al werk hebben – en de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden.