[Coproductie] De afgelopen jaren kent het cafetariaplan ontegenzeggelijk meer succes bij zowel werkgevers als werknemers.
Het cafetariaplan wil medewerkers een flexibel en aantrekkelijk salarispakket aanbieden. Het beoogt hierbij het behoud van goede medewerkers en het aantrekken van nieuw talent.
Idealiter zou u de nodige tijd moeten voorzien om de verwachtingen van de werknemers te analyseren, de strategie van het bedrijf te bestuderen en de nodige procedures en documentatie in te voeren.
Hieronder leest u de antwoorden op de belangrijkste vragen die werkgevers en hun teams zich kunnen stellen over het cafetariaplan.
Wat is een cafetaria-plan?
Een cafetariaplan is een flexibel beloningssysteem, waarbij een werknemer bepaalde keuzes kan maken met betrekking tot zijn of haar loonpakket, uit een reeks van voordelen die de werkgever aanbiedt. De keuze gebeurt op basis van de persoonlijke behoeften van de werknemer (zoals in een zelfbedieningsrestaurant waar een persoon vrij zijn of haar menu kiest).
Voorbeelden: een hoger brutoloon, een bedrijfswagen met tankkaart, terugbetaling van de premies in een pensioenspaarplan, extra vakantiedagen, enz.
Wat is het wettelijk kader?
Kenmerkend voor cafetariaplannen is dat er momenteel geen specifieke wetgeving bestaat, op welk niveau dan ook, die cafetariaplannen regelt (een “cafetariaplan” wet, bij wijze van spreken).
Dit betekent echter niet dat er geen bepalingen op dit gebied van toepassing zijn. Extralegale voordelen die in het raam van een cafetariaplan worden aangeboden, blijven onderworpen aan hun eigen specifieke regels (inzake arbeidsrecht, fiscaliteit of sociale zekerheid).
Doet de werkgever wat hij wil?
Nee.
Naast de specifieke regels die van toepassing zijn op elk extralegaal voordeel, bestaan er immers een aantal beperkingen die de werkgever verplicht wordt na te leven.
Een voorbeeld hiervan is de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van de beloning van werknemers. Die wet bevat een aantal regels die bindend zijn voor werkgevers.
De werkgever moet ook de hiërarchie van de normen respecteren. Hij moet dus rekening houden met de wettelijke en sectorale bepalingen die op hem van toepassing zijn. Hij moet er bovendien voor zorgen dat hij de normen naleeft die hij zelf instelt binnen het bedrijf: collectieve overeenkomsten, interne richtlijnen of arbeidscontracten, bijvoorbeeld.
Is de werkgever verplicht om een cafetariaplan aan te bieden aan alle werknemers?
Nee.
De werkgever is en blijft vrij om een cafetariaplan aan te bieden aan bepaalde categorieën werknemers, en niet noodzakelijk aan alle.
Wanneer echter een loonbeleid wordt vastgelegd, zijn alle werkgevers verplicht zich te houden aan bepaalde wetten die discriminatie bestrijden. Dit geldt onder andere voor de wetten van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en meer bepaald discriminatie tussen mannen en vrouwen.
Welke vormen kan een cafetariaplan aannemen?
Er zijn twee belangrijke vormen van cafetaria-plannen:
- Enerzijds het verticale model: de werknemer kan elementen kiezen binnen een specifieke “categorie” van voordelen (bv. mobiliteit);
- Anderzijds het horizontale model: de werknemer kan zijn of haar voordelen kiezen uit verschillende “categorieën” voordelen (IT-instrumenten, mobiliteit, pensioen, enz.).
Er bestaan echter nog andere vormen van cafetariaplannen. Ze variëren afhankelijk van de strategie die de werkgevers volgen.
Hoe stel ik een cafetaria-plan op?
U kunt op verscheidene manieren een cafetariaplan opzetten. Enkele voorbeelden:
- een bedrijfs-cao (collectieve arbeidsovereenkomst);
- een addendum bij het arbeidsreglement; of
- een apart algemeen beleid en een individuele overeenkomst voor elke werknemer.
De manier waarop het cafetariaplan wordt opgesteld, hangt af van verschillende factoren, met name de omvang van het bedrijf, de aanwezigheid van vertegenwoordigende organen van de werknemers, eventuele reeds toegekende voordelen, enz.
Wat zijn de voordelen van een cafetariaplan?
Voor de werknemer:
Het cafetariaplan stelt hem/haar in staat om zijn of haar beloning flexibel aan te passen binnen het door de werkgever vastgestelde kader. Zo kan hij of zij tegemoet komen aan zijn of haar persoonlijke behoeften, die in de loop van de tijd kunnen veranderen (de behoeften van een werknemer zonder kinderen zijn bijvoorbeeld niet dezelfde als die van een werknemer die een ouder is).
Voor de werkgever:
Het cafetariaplan maakt het mogelijk om werknemers een flexibele beloning te bieden. Op die manier kan de werkgever enerzijds zijn werknemers behouden en anderzijds “goede” werknemers aantrekken. Dit maakt een win-win situatie voor beide partijen mogelijk.
Nicolas Tancredi – Advocaat-vennoot Younity
Romain Delville – Advocaat-medewerker Younity
