De wet over sociale verkiezingen specificeert de stemmodaliteiten die in de onderneming toegestaan zijn. In dit opzicht bestond er tot nu toe geen onderscheid tussen stemmen op papier en elektronisch stemmen. De wet op de sociale verkiezingen maakt nu nieuwe praktische stemmethodes in de onderneming mogelijk. Waar gaat het over? Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende stemmodaliteit?
Sinds 2012 biedt elektronisch stemmen voor sociale verkiezingen tal van voordelen aan bedrijven en hun sociale partners. Enkele honderden bedrijven uit alle sectoren en groottes hebben er met succes gebruik van gemaakt tijdens de laatste drie sociale verkiezingen.
Verplicht stemmen in stembureaus?
Tot de wet van 2020 was het verplicht om in traditionele stembureaus te stemmen. Deze laatste bestaan, naast een aparte fysieke ruimte voor elke stembus, uit minimaal zes personen die de rol van voorzitter, bijzitters en secretaris vervullen. Aan deze zes personen worden nog enkele getuigen toegevoegd.
Voor de meeste bedrijven doet een dergelijke beperking op het mobiliseren van personeel en logistiek het voordeel van elektronisch stemmen teniet, omdat het hen verhindert te genieten van de flexibiliteit en het gemak van de toegang tot stemmen die elektronisch stemmen biedt.
In 2020 hebben we de versoepeling ervaren van “stemmen vanaf de werkplek die is aangesloten op het beveiligde netwerk van het bedrijf”.
De nieuwe stemmodaliteit
De grote nieuwigheid bestaat uit de mogelijkheid om de elektronische stem uit te brengen “vanaf het gebruikelijke werkplek, via een end-to-end geëncrypteerde netwerkverbinding die een betrouwbare authenticatie van de kiezer garandeert”.
Wat betekent dit in de praktijk?
Wat een “gewone werkplek” betekent, is met opzet niet gespecificeerd in de wet. Het bedrijf beslist hierover na intern overleg.
Een bedrijf dat veel telewerkers of vertegenwoordigers heeft, zou er dus voor kunnen kiezen om hun kiezers te laten stemmen met behulp van een toestel die de werkgever ter beschikking stelt.
Een ‘gewone werkplek’ kan in de verkoop- en distributiesector ook een winkel of verkooppunt zijn. Een “kiosk”-aanpak lijkt in deze specifieke situatie een goede keuze, omdat de werknemers meestal niet over een eigen toestel beschikken.
Bovendien is het, in de geest van het controleren en in stand houden van het sociale evenement, nog steeds verplicht om op zijn minst een stembureau op te richten dat de zes belangrijkste rollen van de verkiezingen samenbrengt: de voorzitter, bijzitters en de secretaris. Hun taken evolueren uiteraard parallel met de evolutie van de stemmodaliteit. Een voorzitter zal de kiezers daarom op afstand of ter plaatse bijstaan.
Hoe moeten kiezers die “op afstand stemmen” worden geïdentificeerd?
Het feit dat kiezers stemmen zonder dat ze langs een stembureau hoeven te gaan – waardoor hun identiteit kon worden gevalideerd – roept de fundamentele vraag op hoe kiezers “op afstand” worden geïdentificeerd.
De wet voorziet daarom een extra beperking door “bijzondere aandacht te eisen voor de methode van kiezersidentificatie”.
De login/wachtwoord is de identificatiemethode die onmiddellijk wordt aangeboden voor stemmen op afstand. Het is duidelijk dat het gebruik van een login/wachtwoord niet de sterkste identificatiemethode is.
Elke kiezer moet zich vóór de verkiezingen registreren om hem een login en wachtwoord toe te kennen. Deze informatie moet vóór de verkiezingen ook afzonderlijk via een of ander communicatiekanaal (e-mail, post, enz.) worden gecommuniceerd.
Meer flexibiliteit en mogelijkheden voor het organiseren van de stemming
We kunnen besluiten dat deze nieuwe modaliteiten een positief antwoord is van de wetgever op de verzoeken van veel bedrijven die de organisatie van het stemmen in hun bedrijf willen vergemakkelijken en tegelijkertijd de kosten willen verlagen.
Ze vormen een goed compromis tussen het in stand houden van een sociaal evenement binnen het bedrijf en het monitoren van het goede verloop van de verkiezingen. Tegelijk vormt het een oplossing voor vele bedrijven die organisatorisch de sociale verkiezing als een zéér zware taak ervaarden.
Bent u klaar om de sprong te wagen voor de sociale verkiezingen van 2024?
| Ontdek hier ons andere nieuws over Management & HR |
Over de auteurs
Hugues Dorchy, fondator Elegio & Nordine Demmou, Business Unit Manager AXI/Elegio