Voor ‘geregistreerde exporteurs’ is het voortaan gemakkelijker om handelsrelaties aan te knopen met een aantal landen waaronder India, Pakistan, Congo of Canada – en binnenkort ook Vietnam of Japan. Dankzij een registrering in het Rex-stelsel kunnen deze exporteurs hun eigen oorsprongsattesten uitgeven. Dit onderwerp werd tijdens het Brusselse Douane-Forum van 27 maart besproken. De samenkomst werd door Beci en de douanediensten georganiseerd.

Het Europese Rex-stelsel (Registered Exporter System) werd in 2017 van kracht. Hierdoor wordt de bevoegdheid om oorsprongsattesten uit te geven overgeheveld van de douanediensten naar de exporteurs zelf. Dit is een van de bepalingen van het nieuwe Douanewetboek van de Unie (DWU), bedoeld om import- en exportformaliteiten te vereenvoudigen.

Rex vervangt geleidelijk de verscheidene bewijzen van oorsprong vereist in het raam van handelsbetrekkingen met landen die het Algemeen Preferentiestelsel (APS – voornamelijk Afrikaanse en Aziatische ontwikkelingslanden) hanteren. Voor deze landen ruimen de vaak door de douane gecontroleerde certificaten Form A en Eur.1 de plaats voor de nieuwe oorsprongsattesten, die rechtstreeks door de exporterende onderneming in een commercieel document worden uitgegeven: de factuur, de paklijst enz. Een dergelijk attest is 12 maand geldig en kan ook later worden ingediend, binnen de twee jaar na de transactie.

De meeste APS landen hebben het nieuwe systeem al aanvaard. Dit is het geval voor Congo, India, Pakistan en Bolivia. Andere zullen in 2019 volgen, waaronder Indonesië en de Filippijnen. Ten laatste tegen juni 2020 zullen de huidige bewijzen van oorsprong allemaal door het nieuwe attest zijn vervangen.

Beter nog: naast de APS-landen kan het Rex-stelsel wordt toegepast op andere derde landen die vrijhandelsverdragen hebben ondertekend met de Europese Unie, zoals dit al het geval was met Canada in het raam van het Ceta-verdrag, waar Rex werd verkozen boven het Eur.1 certificaat. Gelijkaardige regelingen worden in een nabije toekomst voorzien met Vietnam, Japan, Mexico, de landen uit het euromediterrane gebied (EurMed) en de overzeese grondgebieden die tot de EU lidstaten behoren (LGO’s), en misschien zelfs met de Verenigde Staten in het raam van het toekomstige TTIP, waarvan de onderhandelingen momenteel zijn opgeschort.

Om zelf uw oorsprongsattesten uit te geven moet u echter het statuut van Geregistreerde Exporteur (GE) bezitten, naast een Rex-identificatienummer dat op het attest zal moeten staan van zodra het bedrag van de factuur hoger ligt dan 6000 euro. Onder dit bedrag is het niet nodig een GE statuut of een Rex- identificatienummer te bezitten.

Hetzelfde principe geldt voor vervangende certificaten van oorsprong, in het geval van goederen uit APS-landen waarvan een fractie opnieuw wordt geëxporteerd naar een ander EU-lidstaat, Noorwegen of Zwitserland. Ook daar kan, voor verzendingen die meer dan 6000 euro waard zijn, de exporteur zelf het oorsprongsattest toevoegen, voor zover hij geregistreerd is en over een Rex-nummer beschikt.

Hoe registreren?

De betrokken ondernemingen kunnen registreren op de website van de Algemene Administratie Douane en Accijnzen (zie hieronder), waar ze algemene informatie zullen vinden over het Rex-stelsel en een in te vullen formulier. Zodra een onderneming geregistreerd staat, blijft dit geldig voor alle preferentieregelingen die zelfcertificatie voorzien. Het is dus niet nodig een nieuwe aanvraag in te dienen wanneer het Rex-stelsel binnenkort tot nieuwe landen wordt uitgebreid.

Voor ondernemingen die internationaal actief zijn, is dit een niet te verwaarlozen formaliteit. Na afloop van de overgangsperiode zullen de niet-geregistreerde operatoren geen oorsprongsattest mogen uitgeven om voordeel te halen uit de preferenties. Van zijn kant zal de douane geen enkele oorsprongsbewijs meer afleveren.