Ook al klaagt Beci vaak de traagheid van sommige grootschalige projecten aan (afbraak van het Reyersviaduct, renovatie van tunnels …), toch zou het onrechtvaardig zijn om Brussel Mobiliteit te herleiden tot zulke ergernissen. Deze regionale instelling speelt een essentiële rol in het algemene beheer van de mobiliteit. En schrijft daarom talrijke overheidsopdrachten uit.

Brussel Mobiliteit (BM), waarover Beci eind september een seminar organiseerde, stelt ongeveer 500 mensen tewerk en beheert een jaarlijks budget van 1,2 miljard euro, waarvan 1,08 miljard euro voor de uitvoering van projecten. Het bedrag wordt verdeeld over de MIVB (72%) en de Haven van Brussel (1%). De rest, 291 miljoen, gaat naar eigen activiteiten, voornamelijk investeringen: openbaar vervoer (87 miljoen), bruggen en tunnels (72 miljoen), wegen en openbare ruimten (43 miljoen). En verder: het onderhoud van deze wegen en openbare ruimten (41 miljoen), het onderhoud van het openbaar vervoer (5 miljoen), de verkeersveiligheid (8,5), enz. Allemaal aanzienlijke budgetten, namelijk voor grote projecten die aanleiding geven tot meerdere overheidsopdrachten, met inbegrip van studieopdrachten.

Studieopdrachten en modernisering

“De afbraak van het Reyersviaduct is een typisch voorbeeld “, zegt Eric Monami, afdelingshoofd van BM’s Bouwafdeling. “Er moesten overheidsopdrachten worden uitgeschreven voor topografische studies, stabiliteitsstudies, werfcontrole, ledverlichting, asbestverwijdering, bewaking, signalisatie, fytosanitaire studies, mobiliteitsstudies, analyse en controle van de bodemkwaliteit, doorsijpeling, enz.”

BM bestelt ook meer algemene studies rond stedenbouwkundige elementen, parkeergelegenheid en verkeer, globale en lokale mobiliteitsmodellen, naast tevredenheidsenquêtes (Week van de Mobiliteitsweek, autoloze zondag, enz.), het gebruik van verschillende vervoersmodi, de verticale bewegwijzering, enz.

“De grootste uitgaven vereisen Europese overheidsopdrachten”, zegt Philippe Barette, Strategisch Directeur bij Brussel Mobiliteit. “Ik denk hier aan studieopdrachten als de Gulden Vlieslaan, renovatieprojecten als de Elsensesteenweg (ongeveer 6 miljoen euro), de Schumanwijk (nagenoeg 6 miljoen euro), waarvan 770.000 euro alleen al voor de studie.”

Het budget voor de modernisering van de openbare ruimte bedraagt 40 miljoen euro. Daarom werkt BM bij voorrang met erkende aannemers van klasse 7 (werken tussen 3,225 en 5,330 miljoen EUR) of klasse 8 (meer dan 5,330 miljoen EUR).

Liefst onderaanneming

Hoe is het met de Brusselse KMO’s gesteld bij de gunning van deze opdrachten? “Ze kunnen natuurlijk wel meedoen, maar we mogen het hen niet gemakkelijker maken”, zegt Eric Monami. “Voor grotere opdrachten adviseren wij KMO’s om samen te werken met consortia of om onderaannemings- of zelfs ‘onder-onderaannemings’-overeenkomsten te sluiten. Ze moeten proactief zijn en goed opletten: zelfs kleine opdrachten worden gepubliceerd en staan voor iedereen open. We hebben twee soorten opdrachten. Ofwel ‘voorraad’-opdrachten, op bestelling, waarbij we één enkele aannemer een globale enveloppe toekennen voor bijvoorbeeld fietspaden. Ofwel éénjarige contracten, meermaals hernieuwbaar, maar onzeker wegens mogelijke wijzigingen in het beleid. En er zijn ook aanbestedingen. Meestal zorgen wij voor het lastenboek. Maar we valideren soms het voorstel van een bieder.”

In 2019 staan verscheidene grote moderniseringsprojecten op de agenda: de Ruisbroeksesteenweg, de Havenlaan, de “park & ride” van de Stallestraat, de Simonetlaan, de Paleizenlaan, de Delleurlaan of de Kleine Ring (Madou-Naamse Poort).

Onderhoud en reparaties

De “onderhouds- en herstellings”- opdrachten nemen een flink deel van de eigen begroting van Brussel Mobiliteit voor hun rekening: bijna 100 miljoen euro, waarvan 15,5 miljoen euro voor het beheer van groene ruimten (25.200 bomen langs de openbare weg, groene zones aan de ingangen van de autosnelwegen, enz.) en het beheer van kunstwerken en fonteinen. Hetzelfde bedrag is weggelegd voor de divisie wegenonderhoud (320 km): wegdek, trottoirs, fietspaden, riolering, installatie en reparatie van straatmeubilair …

In 2018 was er ook 46 miljoen euro voor de divisie “bruggen en tunnels” (92 bruggen, viaducten en voetgangersbruggen en 42 tunnels met een totale lengte van 11,5 km). “Dit zijn specifieke overheidsopdrachten, gericht op één project. Het budget wisselt afhankelijk van de investeringsplannen. In 2018 is dit budget toegenomen omdat de renovatie van de Leopold II-tunnel is begonnen”, zegt Vincianne Lerate, waarnemend directeur van de afdeling Wegenbeheer en Onderhoud. 24 miljoen euro gaat naar elektromechanische interventies: onderhoud van elektrische, elektromechanische en elektronische installaties in tunnels, hoog- en laagspanningsapparatuur, technische sites, videobewaking, tunnelsluiting, schoonmaak, enz.

De afdeling wegmarkering en verticale bewegwijzering slorpt op zich 7,5 miljoen euro per jaar op (er zijn 55.000 verkeersborden in Brussel!). Reken daarbij nog eens 5 miljoen euro voor lichtborden (verkeerslichten met LED’s maar ook snelheids- en verkeerslichtradars) en 5,4 miljoen euro voor openbare wegenverlichting en fonteinen. Ten slotte 3,3 miljoen euro voor de telematica, namelijk 190 km optische vezelkabels die deel uitmaken van het eigen communicatienetwerk van het Brussels Gewest, dat in 2019 ook zal worden gebruikt voor dynamische signalering van parkings.

“Een lastenboek onderhoud en reparaties vereist voornamelijk een raamovereenkomst met één leverancier, met een looptijd van één jaar, weliswaar meerdere malen verlengbaar”, aldus Vincianne Lerate. “Mijn advies aan KMO’s is hetzelfde: toegang vindt u via onderaanneming.”

Infrastructuur van het openbaar vervoer

Het beheer van de door de MIVB gebruikte metro-infrastructuur valt rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van BM (in tegenstelling tot de traminfrastructuur). In deze “speciale sector” werken 140 mensen aan de renovatie van de metrotunnels, maar ook van hun uitrusting (werkzaamheden en goederen samen goed voor een jaarlijks budget van 60 miljoen euro). Ze beheren bovendien een “bevroren” patrimonium van 600 miljoen euro.

Vandaag wordt voornamelijk gewerkt aan de renovatie en vervanging van de elektrische infrastructuur van de metro, de camerabewaking van openbare ruimten, de vervanging van pompstations en roltrappen, de uitvoering van het PBM-programma (personen met beperkte mobiliteit) en de bescherming van risicozones tegen brand (sprinklersystemen). Dit gaat eens te meer gepaard met omvangrijke opdrachten, maandelijks goedgekeurde specificaties, één offerte per maand, meer dan 70 gelijktijdige opdrachten. En opnieuw dezelfde tip aan KMO’s die een “stukje van de koek” willen: werk als onderaannemer!

Diensten-opdrachten

Tot slot voorziet Brussel Mobiliteit ook overheidsopdrachten voor opleiding, communicatiecampagnes, de ontwikkeling van mobiele toepassingen, de aankoop van big data, drukwerk, educatief en sensibiliseringsmateriaal, evenementen, managementconsultancy, sitecoördinatie, enz.

Kortom, mogelijkheden genoeg voor Brusselse ondernemers. Op voorwaarde dat u weet op welke opdrachten u best mikt: “Bij kleine overheidsopdrachten – minder dan 144.000 euro – bestaan er kansen voor KMO’s. Voor grotere projecten passeert u onvermijdelijk via onderaanneming of consortia. Vergeet niet dat elke kandidaatstelling voor een overheidsopdracht in het Frans of Nederlands moet worden ingediend. Dit geldt ook voor buitenlandse bedrijven”, zegt Dominique Malevez, hoofd van de eenheid Opdrachten en Contracten.

BM werkt aan een standaardmodel voor openbare aanbestedingen en standaardspecificaties voor werkzaamheden aan het wegennet. Op 1 januari 2019 wordt de nieuwe circulaire over sociale clausules van toepassing.

Info: Ondernemers kunnen contact opnemen met Brussels Mobility via bmb.da@gob.brussels of op het nummer 0800/94001, maar bovenal inschrijven op het my.publicprocurement.be platform.

De aanleg van fietspaden en de signalisatie maken deel uit van de taken van Brussel Mobiliteit.