Het lange zitten bij telewerken doorbreken… Een uitdaging voor het hele bedrijf

[genodigde artikel]

Meer bewegen, dat voelt goed! Deze slogan is meer dan ooit pertinent als je kijkt naar de gevolgen van de lockdown zowel voor de geestelijke als de lichamelijke gezondheid. Het goede nieuws is dat we er iets kunnen aan doen. We kunnen onze medewerkers aanzetten om het lange zitten te doorbreken en om meer te bewegen. Onder de deskundige begeleiding van een goede gezondheidspartner kan je erin slagen je medewerkers nieuwe gezonde gewoontes bij te brengen.

35% meer stress, slapeloosheid, angst …

Volgens een studie¹ bij 52.000 mensen aan het einde van de eerste coronagolf, leidde sociaal isolement tot een toename met 35% van symptomen zoals stress, slaapgebrek, angst, depressie, verslavingsgedrag, suïcidaal gedrag en huiselijk geweld. In het kielzog van de tweede coronagolf sinds het najaar, gaan er steeds meer stemmen op om de nefaste gevolgen van de situatie voor de geestelijke gezondheid van telewerkers aan de kaak te stellen.

Onzekerheid en spanningen

Hoewel telewerk zeker voordelen heeft, leidt de angst voor corona in combinatie met de onzekerheid over de toekomst en de verstoring van de werkorganisatie tot een reële en voelbare ongerustheid². Bovendien leidt telewerken tot reële spanningen in het dagelijkse leven: het is niet evident om beroeps- en gezinsverplichtingen te combineren wanneer de kinderen thuis zijn. Lange uren geconcentreerd achter het beeldscherm zitten zonder pauzes en informele contacten met collega’s werkt destabiliserend. Voor sommigen zozeer dat zij de zin van hun werk, de reden van hun professionele inzet, in twijfel trekken. Het gaat erom om hier beter mee om te gaan.

Strijd tegen het zitten is de sleutel

In dit verband kan je de strijd tegen het vele zitten bij telewerken beschouwen als een geloofwaardig en toegankelijk antwoord om het welzijn bij telewerken te vergroten en een nieuwe impuls te geven aan de sfeer in je bedrijf.

Stand up and move

In haar nieuwste campagne “Please stand up and move!” wijst de Belgische Cardiologische Liga erop dat

• de gemiddelde Belgische volwassene 6u39 per dag zit.
• een kwart van de bevolking meer dan 8 uur per dag zit.
• de sedentaire levensstijl een van de belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten is
• je makkelijk iets kan doen aan die levensstijl.

3,5 miljoen Belgen niet voldoende lichamelijk actief

Dat cijfer toont aan welke uitdaging hier voor ons ligt. Regelmatige lichaamsbeweging is (nog) niet iets dat afgedwongen kan worden, dat terwijl de voordelen van regelmatige lichaamsbeweging direct tastbaar en bewezen zijn. Regelmatige lichaamsbeweging verhoogt het algemene gevoel van welzijn en de toestand van de geestelijke gezondheid met 30%. Beweging blijft de beste pil en vormt een basis voor de bestrijding van de negatieve gevolgen van telewerken.

Hersenen dubbel actief als je beweegt

Het scannen van de hersenactiviteit van een persoon die werkt terwijl hij stapt, toont bijna het dubbele aantal actieve neuronale gebieden vergeleken met het scannen van dezelfde persoon in een zittende positie. Om nog maar te zwijgen van de vele andere voordelen van regelmatig bewegen: verminderd risico op diabetes, hypertensie, zwaarlijvigheid, spier- en skeletproblemen zoals lage rugpijn, beheersing van vele chronische ziekten, positieve ondersteuning bij de behandeling van vele vormen van kanker, en bovenal een beter gevoel van eigenwaarde. Het is ook algemeen bekend dat collega’s die zich beter in hun vel voelen, een grotere uitstraling hebben. Dat alles komt ook het bedrijf ten goede.

Mensen in beweging krijgen: de grote uitdaging

Hoewel de studies over dit onderwerp zich in de universiteitsbibliotheken opstapelen, en hoewel de slogans “Regelmatig bewegen” steeds vaker onderaan het beeldscherm verschijnen, blijft de vooruitgang mager: de prevalentie van overgewicht en zwaarlijvigheid neemt al meer dan twintig jaar langzaam maar gestaag toe³! Dit wil zeggen dat het (opnieuw) in beweging krijgen van werknemers zowel voor de volksgezondheid als voor de werkgever een grote uitdaging is. Hier is improvisatie niet aan de orde. Telewerken werkt vandaag de dag als versneller van sedentaire levensgewoonten. Dit doet de vraag rijzen welke strategische en operationele keuzes je als bedrijf dient te maken. Professionals geven alvast aan dat one shot-operaties niet veel uithalen omdat je gewoontes niet in 1, 2, 3 kan veranderen.

Gezondheidsplan voor je organisatie

Om mensen ertoe te brengen hun gedrag geleidelijk aan te veranderen, zet je best een echt gezondheidsplan op. Hier zijn minstens 3 goede redenen voor:

1) om werknemers regelmatig te laten bewegen.

2) om er op individueel en collectief niveau de vruchten van te plukken.

3) om het creëren van nieuwe gewoonten te vergemakkelijken.

Gedragen door directie en op lange termijn

Het is essentieel dat dit gezondheidsplan de steun en deelname krijgt van de directie en dat het wordt gedragen door een gemotiveerd team. Dat team kan bijvoorbeeld bestaan uit de preventieadviseur, de personeelsdirecteur, vakbondsvertegenwoordigers en, indien nodig, een vertegenwoordiger van de arbeidsgeneeskunde. Een volwaardig plan op langere termijn, met concrete doelstellingen en KPI’s, is dus de enige garantie voor positieve effecten op het einde van de rit. Zowel in termen van welzijn van de werknemers als van werkvoldoening en het verbeteren van de prestaties van de onderneming.

Eerst doelen, dan acties

Nadat de doelstellingen zijn bepaald, kan je de acties vastleggen, aangepast aan de realiteit van het telewerken. Deze concrete acties kunnen vele vormen aannemen en spelen best in op de bedrijfscultuur. Het kunnen zowel individuele als collectieve uitdagingen zijn. Regelmatige berichten van managers ondersteunen deze acties, net zoals het delen van dagelijkse tips.

Concrete acties: enkele voorbeelden

-Stappen tellen om met je team of bedrijf virtueel tot in Marseille, Rome of Peking te geraken,

-Online sessies met praktische oefeningen: stretching, krachttraining, ademhaling, cardio… aangepast aan de situatie van de werknemers.

-Meer water drinken is ook een mooie uitdaging. Wat dacht je van een heel zwembad leegdrinken in een week of maand, afhankelijk van de grootte van je bedrijf.

-Het langdurige zitten doorbreken is bijzonder waardevol. Dat kan je doen door je medewerkers in een online meeting na een half uur uit te nodigen om recht te staan en de besprekingen enkele minuten rechtop te vervolgen. Of door hen aan te moedigen recht te staan telkens ze telefoneren. Even eenvoudig als doeltreffend, zodra het een nieuwe gewoonte wordt.

Kortom, ideeën bij de vleet. De sleutel is het eens te worden over het opzetten van een plan om de energie en de middelen binnen de onderneming en bij elke werknemer te mobiliseren. Dan zal je zien dat je altijd fraaie resultaten haalt. Inzetten op welzijn creëert een mooie dynamiek. Voorwaarde is wel dat jij en andere managers dit initiatief steunen en er actief aan deelnemen.

Over de auteur

André du Bus, consultant volksgezondheid & partner van Springbok Coaching bvba