Industriële schilders en telecommonteurs op grote hoogte, onderhoudstechnici van windmolens: de vraag naar dit soort jobs neemt toe, terwijl de kandidaten steeds schaarser worden. De organisatie Rising You stoomt jonge vluchtelingen klaar voor deze fysiek zware beroepen. Grote troef is hun enorme gedrevenheid.
Vaststelling één: er is een enorme krapte op de arbeidsmarkt. Vaststelling twee: vier op de vijf vluchtelingen in Brussel is werkloos. Benjamin Gérard van de organisatie Nature – die avontuurlijke kampen organiseert voor jongeren om hun (sociale )vaardigheden en zelfvertrouwen te versterken – kwam op het idee om aan beide problemen iets te doen door vluchtelingen op te leiden tot hoogtewerkers.
Benjamin Gérard kwam acht jaar geleden voor het eerst in contact met jonge vluchtelingen. Hij merkte dat zij ondanks hun trauma’s (oorlog, misbruik, economische uitbuiting) over een enorme veerkracht, motivatie en zelfstandigheid beschikken. Het viel ook op dat het vaak om pezige en gespierde lichtgewichten gaat. Zo ontstond Rising You, met als doel de talenten van deze jeugdige vluchtelingen te benutten en hen naar uitdagende jobs op maat van hun kwaliteiten te leiden. Een belangrijke stap was de oprichting van een klimclub in Brussel, in september 2015. Vluchtelingen vanaf 12 jaar kunnen daar opgevangen worden en er op een heel informele manier aan hun competenties sleutelen (talenkennis, sociale omgang, oog voor veiligheid…).
Grote verantwoordelijkheid
Vanuit de klimclub groeit wie dat wil door naar de opleidingspoot. De Rising You Academy start altijd vanuit openstaande vacatures. Met bedrijven die interesse hebben in de doelgroep bekijkt het welke competenties voor de jobs vereist zijn. Op basis daarvan maakt men een profiel op van de kandidaat én het opleidingscurriculum. De bedrijven participeren actief in de selectie van de kandidaten. Deze worden uitgenodigd voor een selectiedag, waar hen een klimproef wacht, maar ook de aandacht voor veiligheid, de leerhouding en het in team kunnen werken getest wordt.
Opleidingscentra van VDAB brengen de technische competenties die bij de specifieke jobs in kwestie horen bij – dit kunnen bijvoorbeeld industriële schildertechnieken of montagetechnieken zijn. Op het einde van het leertraject lopen de kandidaten stage op het bedrijf. Tot en met het eerste jaar van de tewerkstelling blijft Rising You stand-by voor de begeleiding van de vluchtelingen. “Onze instructeurs moeten een luisterend oor bieden en ervoor zorgen dat de motivatie intact blijft”, vertelt Benjamin Gérard. “Sommige van die jonge vluchtelingen hebben een grote economische verantwoordelijkheid voor de familie die is achtergebleven. Gezinnen en zelfs dorpsgemeenschappen sparen het geld bij elkaar voor de overtocht van de sterkste van het lot. Omdat van die jongens verwacht wordt dat er geld terugvloeit naar het land van herkomst, rust er heel veel druk op hun schouders. Soms dreigen ze aan de stress ten onder te gaan.”
Wegwijs in samenleving
Hoe dan ook is de enorme gedrevenheid van de jeugdige vluchtelingen een grote troef. “Wij focussen ons eerder op de kortgeschoolden”, licht Benjamin Gérard toe. “Er zitten bijvoorbeeld herdersjongens uit Afghanistan tussen die door de oorlog amper enkele jaren school hebben gevolgd. Toch hebben we een slaagpercentage van 100%; we kennen géén drop-outs omdat ze ondanks de leerachterstand de drive bezitten om het te doen lukken.”
“Bij de selectie is de motivatie hét criterium, samen met een basiskennis Nederlands, Frans of Engels. Al de rest kunnen we hen wel bijbrengen”, beaamt Lotte Clijsters, HR-business partner van IRIS Group. Voor IRIS Anticorrosion zoekt het bedrijf industriële schilders die tot 150 meter moeten klimmen om hoogspanningsmasten een roestwerende behandeling te geven. Omdat de mensen die zo’n fysiek zware job willen doen schaars zijn, bracht The Shift (een organisatie die duurzame samenwerking tussen profit en non-profit promoot) IRIS in contact met Rising You, om vluchtelingen aan te werven.
Gebrekkig kader
De 12 vluchtelingen die voor een eerste project van IRIS een opleiding startten, hebben intussen allemaal een vast contract. Lotte Clijsters is zeer tevreden. “Een heel leuk moment was toen de supervisors kwamen zeggen hoe leergierig die jongens zijn. Er bestaan zoveel vooroordelen over vluchtelingen. Zij die bij ons werken, doen al het mogelijke om te integreren. Ik weet nog dat ik in het begin aan één van hen vroeg: ‘How are you doing?’. Hij antwoordde gevat: ‘Nederlands spreken, aub’.”
Slechts één negatieve kanttekening: het huidige wettelijke kader voor de tewerkstelling van vluchtelingen laat te wensen over. Lotte Clijsters: “Ik begrijp dat de overheid beschermende maatregelen neemt om misbruik te voorkomen, maar vaak vormen ze een hindernis. Wanneer vluchtelingen die in een asielcentrum zitten een loon krijgen, moeten ze daar 70% van afstaan en moeten ze binnen de drie maanden na de indiensttreding een andere woonplaats gevonden hebben. Maar als ze zo weinig geld overhouden, hoe kunnen ze dan de waarborg voor een woning betalen? Vaak vinden we wel een vergelijk, maar het kost bloed, zweet en tranen.”
Met de steun van:
