De tijd dat kandidaten de aanwerver moesten verleiden is voorbij. Tegenwoordig voert talent de boventoon, vooral onder de jongeren. En zij beschouwen geld niet langer als het voornaamste criterium bij de keuze van een werkgever. Wat motiveert hen vandaag? Hoe trek je jong talent aan en hoe behoud je het? Een reportage.
Jongeren op zoek naar zinvol werk
Iedereen weet dat jongeren een andere kijk op de arbeidswereld hebben dan de babyboomers. De jongere generaties willen meer dan een baan: een job als verlengstuk van hun geestesgesteldheid en hun overtuigingen. “Jongeren zijn op zoek naar een levensproject. Ze stellen zich niet tevreden met alleen maar een beroepsproject“, verklaart Joëlle Iland, antropologe, trainer en beroepscoach. Werk staat niet langer in het middelpunt van hun leven. Zowel in generatie Y als in generatie Z zijn werknemers op zoek naar welzijn en persoonlijke groei. “Jongeren beschouwen hun werk als een middel zijn om zichzelf te ontplooien.” Het is daarom van essentieel belang dat zij hun baan zinvol vinden. Zij moeten zich ook goed voelen bij de waarden van het bedrijf waarvoor zij gaan werken. Zo weigeren steeds meer jongeren aan de slag te gaan voor bedrijven die het milieu schaden of voor de sector van de fossiele brandstoffen.
“Werk is natuurlijk een broodwinning, maar jongeren willen zich in hun beroep ook vermaken, hun vriendenkring uitbreiden, zich amuseren tijdens de pauzes… Het begrip plezier is voor hen van doorslaggevend belang,” stelt Joëlle Iland. Volgens een recente studie van Attentia verschijnt het salaris slechts op de 4e plaats in de criteria van werknemers onder de 30. Slechts 25% van de jonge werknemers is in de eerste plaats geïnteresseerd in het bedrag van het aangeboden salaris. Toch wijst Joëlle Iland erop dat de verwachtingen ten aanzien van geld sterk verschillen naar gelang van het opleidingsniveau. “Voor mensen met weinig of geen kwalificaties is het soms onmogelijk om af te zien van een extra 200 euro per maand om in een bedrijf te werken dat zij leuker vinden,” zegt zij.
Werken om te leven, eerder dan leven om te werken
Voor jongeren is het belangrijkste criterium een goed evenwicht tussen werk en privéleven. Joëlle Iland licht toe: “Jongeren hebben een andere relatie met tijd. Zelfs zij die meerdere diploma’s hebben gehaald willen hun vrijheid niet langer opofferen aan een tijdrovende baan. Werken om te leven en niet langer leven om te werken: dat verandert fundamenteel hun verhouding tot het beroepsleven en de manier waarop het is georganiseerd. Zij willen niet meer wachten op vakantie of pensioen om tijd te vinden voor ontspanning. Dit blijkt soms al uit de keuze van de studies.”
Een andere trend is de “Fire”-beweging. Die jongeren streven er ook naar zo snel mogelijk van het leven te genieten. Maar om dit te bereiken, gaan zij 10-15 jaar lang heel hard te werken, geld sparen en beleggen om vervolgens van hun rentes te leven, financieel onafhankelijk te zijn en (heel) vroeg met pensioen te gaan.
Recruiters moeten zich aanpassen!
Ondernemingen moeten met al deze verwachtingen rekening houden. Jonge mensen zijn bijzonder wispelturig: als zij geen plezier meer vinden in hun werk of zich vervelen, gaan zij heel snel ergens anders zoeken. “En niet noodzakelijk om meer te verdienen,” zegt onze deskundige. “Daarom zien we dat steeds meer jongeren voor het ondernemerschap kiezen, zelfs als ze dan minder gaan verdienen of een paar jaar de tering naar de nering moeten zetten.”
Om jong talent aan te trekken en te behouden, moeten bedrijven dus creatief optreden. Het salaris telt uiteraard mee, maar dat geldt ook voor elementen zoals telewerk, flexibiliteit, opleidingsmogelijkheden en carrière-uitzichten, mobiliteit, werkomgeving, de mogelijkheid om te reizen in het raam van de job … Al die aspecten spelen een belangrijke rol bij de beroepskeuze. “Bij de aanwerving is het van groot belang dit alles onder de aandacht te brengen. Jongeren stappen trouwens zeer snel van het ene aanbod naar het andere over.”
Hoe hoger de opleiding, hoe “veeleisender” de kandidaat kan zijn wat betreft arbeidsvoorwaarden en keuze van werkgever. “Maar ook hier varieert de houding van de jongeren sterk naar gelang van hun opleidingsniveau,” voegt Joëlle Iland eraan toe. Zo hangen ook de mogelijkheden voor flexibiliteit sterk af van het soort baan. In sommige sectoren, zoals de bouw of de logistiek, is telewerken of het organiseren van je eigen planning gewoon onmogelijk. Precies daarom zijn sommige sectoren aan het vergrijzen. Het beroep van vrachtwagenchauffeur trekt bijvoorbeeld niet veel jongeren meer aan. “Om hen te blijven aantrekken, zullen bedrijven zich moeten aanpassen“, besluit Joëlle Iland.
Enkele cijfers
- 80% van de jonge werknemers oordeelt dat tijd voor zichzelf essentieel is geworden.
- 50% van de 18- tot 30-jarigen beschouwt arbeidsomstandigheden als het belangrijkste criterium bij de keuze van een toekomstige werkgever.
- Driekwart van de jonge werknemers heeft andere prioriteitscriteria dan het bedrag van het salaris.
- 6 op de 10 kandidaten raadplegen online recensies over het bedrijf voordat ze solliciteren.
- 8 op de 10 jongeren beweren dat een goede website hen aanmoedigt om te solliciteren.
Bron: Enquête 2021 over “De visie en het gedrag van studenten en pas afgestudeerden”, gehouden onder 14.000 studenten en pas afgestudeerden.
Getuigenissen
“Zinvol werk is essentieel”
Valentine, 27, werkzaam in de cultuursector
“Als jongere stel ik voor een eerste baan niet al te hoge eisen wat het salaris aangaat, zelfs met een masterdiploma. Ik denk dat salaris hand in hand gaat met ervaring. Anderzijds is het in de non-profit en cultuursector zelden geld dat ons motiveert. Voor mij telt vooral de relatie en het goede gevoel dat ik (al dan niet) heb tijdens het gesprek met een werkgever. De zin van mijn werk vind ik ook essentieel. Werken voor de non-profitsector en de toegang tot cultuur voor iedereen bevorderen beschouw ik als een geweldige missie die mensen, collega’s en enthousiastelingen samenbrengt, allemaal ruimdenkende personen die openstaan voor anderen. De energie van het team heeft ook invloed op mijn motivatie. Ten slotte hecht ik veel belang aan de waarden van het bedrijf. Ik probeer altijd de missies te begrijpen die het bedrijf op zijn website verkondigt, om vervolgens na te gaan of diezelfde waarden ook aan bod komen tijdens het gesprek met de werkgever.”
“Tijd overhouden voor mijn eigen projecten”
Victor, 23 jaar, werknemer in de evenementensector
“Laten we eerlijk toegeven dat mensen meestal voor de kost werken. Dit is echter niet het enige criterium. Voor mij is de relationele dimensie heel belangrijk. Wederzijds respect tussen werkgever en werknemer is essentieel, evenals het belang gehecht aan welzijn, evenwicht tussen werk en privéleven en opleiding. Ook locatie- en mobiliteitsaspecten komen in aanmerking. Persoonlijk heb ik een baan gekozen niet ver van huis, zodat ik niet te veel tijd spendeer aan pendelen. Naast mijn werk heb ik veel eigen projecten waar ik tijd voor wil vrijmaken. Ik wil dus geen job die fysiek veeleisend is, stresserend of veel inzet vraagt.”
“Teamgeest telt voor veel”.
Élise, 22, stagiaire vertalen en tolken
“Het evenwicht tussen werk en privéleven is belangrijk. Ik ben bereid me echt in te zetten, maar met de mogelijkheid om grenzen te stellen. Ik waardeer het dat mijn werkgever empathie toont voor zijn werknemers. Teamgeest en interne samenhang zijn belangrijk. Natuurlijk speelt het salaris een rol, maar als er een goede werksfeer is en een goed evenwicht tussen werk en privéleven, maakt dat veel goed.
Citaat: Joëlle Iland: “Steeds meer jongeren worden ondernemer, ook als zij daardoor minder gaan verdienen.”
Over de auteur
Gaëlle Hoogsteyn, Journalist gespecialiseerd in financiering, HR en ondernemerschap