Ze zijn na de jaren 80 geboren. De zogenaamde ‘digital natives’ kregen de digitale technologieën met de paplepel ingegoten en gedragen zich naar verluidt als ware internetprofessionals met een aangeboren inzicht in de nieuwste technologieën. Is dat wel zo? Beheersen jongeren echt de digitale wereld door en door? Verscheidene studies betwijfelen dit.
Stel u voor: u brengt de zondagmiddag gezellig thuis door met uw gezin. Uw 14-jarige zoon stuurt foto’s via SnapChat en chat tegelijk met zijn vrienden op zijn smartphone. Uw oudste zoon vertelt over zijn nieuwe baan als Community Manager terwijl zijn tweejarig dochtertje video’s bekijkt op YouTube. U beschouwt uw kinderen en kleinkinderen als grote specialisten in nieuwe technologieën. Wel ja, ze maken blijkbaar zonder de minste moeite intuïtief gebruik van al deze ingewikkelde tools.
Klopt dit? Meerdere recente studies suggereren dat, in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd, jongeren de nieuwe digitale instrumenten verre van optimaal gebruiken. Volgens een studie die in juni 2017 in het tijdschrift Teaching and Teacher Education verscheen, “hebben jongeren geen bijzonder diepgaand en gedetailleerd inzicht in de technologie”. In deze studie stellen de professoren Kirschner en De Bruyckere dat “hun kennis vaak zeer oppervlakkig blijft en zich beperkt tot het gebruik van kantoorautomatiseringstoepassingen, een mailbox, instant messaging toepassingen, Facebook en een browser”. Ze zouden de technische objecten om hen heen in feite niet beter beheersen dan de vorige generatie.
Vooral recreatief
Smartphone, tablet, sociale netwerken, apps… De jongeren zijn inderdaad hyper geconnecteerd en gebruiken een grote verscheidenheid aan technologieën, maar dan vooral voor entertainment. Van Facebook, YouTube en al wat op internet leeft, maken ze allen een zeer recreatief gebruik. Dit betekent in geen geval dat deze jonge mensen allemaal uitblinken in digitale technologie. Studies in Canada, Oostenrijk, Zwitserland en de Verenigde Staten tonen aan dat studenten en afgestudeerden niet vertrouwd zijn met de meer geavanceerde functionaliteiten van de toepassingen die ze dagelijks gebruiken. Kortom, wie opgroeit in een omgeving rijk aan nieuwe technologieën benut er niet noodzakelijk het volledige potentieel van. Vandaag is het bijvoorbeeld perfect mogelijk om kosteloos en snel een website te creëren met platformen zoals WordPress. Voorheen was dit zonder kennis van html-codering perfect onmogelijk.
Het concept van ‘digital native’ die alle nieuwe technologieën perfect onder de knie zou hebben, zou daarom een mythe zijn. Wegens de aandacht van de media zou dit waanbeeld vandaag tot een populair geloof zijn uitgegroeid. In een studie die Nicolas Roland en Sophie Vanmeerhaeghe in 2015 aan de ULB hebben verricht, lezen we dat “jongeren eigenlijk zeer uiteenlopende niveaus van digitale vaardigheden vertonen. Het is bovendien geen verrassing dat de sociale omgeving waarin zij opgroeien een directe impact heeft op deze vaardigheden. De meest digitaal geletterden behoren tot vermogende families.”
Deze mythe van de ‘digital native’ heeft gevolgen: “Studenten die moeite hebben met het gebruik van digitale hulpmiddelen voelen zich vernederd door de verwachtingen van de academische instellingen en docenten, die er van uit gaan dat iedereen vlot omgaat met computers en software”, verklaren de professoren Kirschner en De Bruyckere. Zij oordelen dat de nieuwe technologieën het onderwerp moeten zijn van specifiek onderwijs op scholen en universiteiten. Nicolas Roland en Sophie Vanmeerhaeghe beamen dit: “De digitale en technische vaardigheden van studenten worden overschat en er heerst een tekort aan begeleiding.”