Bedrijven beraden zich volop over de manier waarop ze het werk gaan organiseren als de coronacrisis achter de rug is. Een terugkeer naar de situatie van vroeger sluiten ze haast zonder uitzondering uit. Ondernemingen opteren voor een hybride vorm: de mix van kantoor en telewerk. De meest geciteerde formule is de combinatie van drie dagen in het bedrijf en twee van thuis uit.
BECI lanceert eind april WorkLAB. Dat project wil een Brussels ecosysteem opzetten, bestaande uit private en publieke actoren, om de positieve effecten van telewerken te optimaliseren maar ook het hoofd te bieden aan de uitdagingen die bij telewerk komen kijken. WorkLAB wil oplossingen aanreiken voor nieuwe ontwikkelingen die de coronacrisis met zich meebrengt op het vlak van werk, vastgoed en mobiliteit.
Onbeantwoorde vragen
De som van die veranderende (werk)gewoonten zal onvermijdelijk gevolgen hebben voor een groot deel van de sectoren van onze economie. Structureel telewerken vraagt om oplossingen voor de sanering van kantoorgebouwen. De helft daarvan staat momenteel leeg.
Het kan ondernemingen in de verleiding brengen om hun kantoren te decentraliseren buiten de grote stedelijke agglomeraties. Dat zou negatieve gevolgen hebben voor de plaatselijke handel, die sterk afhankelijk is van werknemers die alleen naar Brussel komen om te werken. Nogal wat pendelaars gebruiken hun lunch in lokale handelszaken in de Europese wijk en aan het Noordkwartier.
Een verschuiving in de manier van werken en vervoer zal het voorwerp worden van gesprekken tussen werkgevers en werknemers. Dat gebeurt in principe binnen de paritaire comités.
Cao over telewerk bij Telenet
Bij Telenet werkt op dit moment iedereen van thuis uit. Iedereen, dat zijn de 3.500 werknemers in loondienst en ook nog eens 3.000 medewerkers die door een of ander contract verbonden zijn aan het telecommunicatiebedrijf. Telenet gaat dat telewerken structureel verankeren.
“Wij gaan het systematisch doorzetten in post-coronatijden. Als eerste bedrijf hebben we zelfs al een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten”, zegt Martine Tempels, senior vicepresident van Telenet Business. “Daarmee beschikken we over een wettelijk kader om dit effectief en efficiënt uit te werken.”
De keuze is gemaakt op basis van de ervaring na één jaar corona. “Vanop afstand werken: het lukt ons heel goed. Onze mensen kunnen hun focus veel beter bewaren. En ze zijn verlost van het woon-werkverkeer.”
Tempels haast zich wel om eraan toe te voegen dat er enkele aandachtspunten zijn. “Zoals invulling van het sociaal contact. Mensen hebben elkaar nodig. Dat kan bijvoorbeeld door gezamenlijke wandelingen tijdens de middaguren. Mensen worden sneller moe als ze alleen maar virtueel werken.”
“Een andere factor zijn de omstandigheden van het thuiswerken. Die zijn lang niet bij alle werknemers even goed. Met de tijdelijke sluiting van de scholen moeten veel van onze mensen hun werk combineren met opvang van de kinderen. Niet iedereen beschikt over voldoende kamers om zich af te zonderen.”
In de wandelgangen bij Telenet worden de wandelingen omschreven als walkietalkies. Die vinden uiteraard plaats met collega’s die in de buurt wonen. “We organiseren ook themawandelingen. En op Strava gaan we uitdagingen aan. Zo willen we samen de wereld rond wandelen en fietsen, met meer dan 40.000 kilometer op de groepsteller. Aanzetten tot bewegen is onderdeel van ons beleid.”
“We hebben onze meetings in heel het bedrijf teruggebracht van een uur naar vijftig minuten. Voor onze assistentes en mensen van de backoffice zijn die mentaal heel vermoeiend. Op donderdagochtend hebben we de vergaderingen afgelast. Die maken plaats voor focustijd voor onze medewerkers. Dat willen we straks ook op kantoor doortrekken.”
Heeft Tempels een zicht op het mentale welzijn van de medewerkers? “Wij bevragen hen daarover, anoniem. En ze mogen suggesties doen. Op het niveau van het management moedigen wij aan om daarover te spreken. In de ochtend maken we een halfuur vrij voor onderlinge contacten. Als leidinggevende merk je snel of iemand niet goed in zijn vel zit.”
Sluiting van gebouw
“Voor het personeel op de lagere niveaus houden we zogenaamde secret coffees. Dat biedt de mogelijkheid op toevallige en willekeurige ontmoetingen, waarbij mensen die elkaar niet kennen een halfuur met elkaar kunnen praten. Informeel, over alles, behalve het werk.”
Vragen of Telenet al heeft nagedacht over de manier van werken in het post-coronatijdperk is eigenlijk overbodig. “We hebben zelfs al beslissingen genomen”, zegt Tempels. “We gaan voor de formule van drie dagen thuis en twee dagen op kantoor.” Daarmee gaat Telenet een stapje verder dan het overgrote merendeel van de bedrijven. “Die keuze is gebaseerd op een bevraging bij het personeel. Wij hebben hun voorkeur gevolgd en gaan dat per kwartaal meten.”
“De teams mogen onderling afspreken wie op welke dagen naar kantoor komt. Werknemers mogen hun dagen ook spreiden. Zo wordt het theoretisch perfect mogelijk om een maand lang ergens in Spanje te gaan zitten. Dat kan binnen het wettelijke kader. Zolang het maar in samenspraak met het team gebeurt.”
Die werkwijze kan herzien worden. “Als het systeem niet goed zou draaien naar bijvoorbeeld effectiviteit en productiviteit. Of naargelang het werknemersbestand waarover we beschikken.”
Telenet wil een innovatieve werkgever zijn, zegt Tempels. “Wat is nog de relevantie om naar kantoor te komen? Wij staan niet meer achter de werkschema’s van vroeger. Wat van thuis kan, heeft een toegevoegde waarde en de beleving is niet minder groot. Het werk wordt nu over het algemeen veel beter gedaan.”
Had Telenet een coronacrisis nodig om tot die inzichten te komen? “Ja, het is vreemd”, beaamt Tempels. “Bedrijven vonden het nodig dat hun mensen naar kantoor kwamen, om hen te kunnen vertrouwen. Ze moesten hen met eigen ogen achter het scherm zien zitten.”
In een studie van bedrijfsinformatiekantoor Wildlane voor de technologische sector wordt die stelling ontkracht. “Onze klanten en leveranciers bevestigen dat. Naar pakweg leveringen is er in coronatijden geen enkel verschil merkbaar met vroeger.”
Telenet gaat de kantoorruimtes reorganiseren. Het telecombedrijf heeft in hoofdzetel Mechelen twee gebouwen. Het pand in Mechelen-zuid wordt gesloten. Die ruimte wordt overbodig. De afdelingen in Zaventem, Gent en Wommelgem blijven behouden.
Over Martine Tempels
Senior Vicepresident, Telenet Business
