De kunst van een goed presterend team tijden van grote onzekerheid

[genodigde artikel]

Onzekerheid is alomtegenwoordig in de onderneming. En ze neemt nog toe met alle risico’s. Nooit is de ondernemer zeker dat hij succes zal oogsten. De huidige periode zet zijn zenuwen zwaar onder druk en toch vecht hij verder. Zijn geheim? Zijn kunst? Erin geloven! Geloof is de motor van zijn engagement. Het enige wat de ondernemer daarna moet doen, is dat geloof delen met elk lid van zijn team om het nieuwe jaar meteen goed te beginnen.

In de jaren 90 ontwikkelde het Amerikaanse leger een acroniem waarmee het de context van zijn tussenkomsten in het Midden-Oosten beschreef: ‘VUCA’: Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous. 30 jaar later draait de ganse wereld VUCA. Welke lering kunnen we trekken uit de Amerikaanse ervaring? Hoe is het erin geslaagd om succesvol te blijven in zodanig moeilijke omstandigheden? Een paar eenvoudige en nuttige tips.

In de VUCA-wereld werd een tegengif uitgevonden. Het draagt hetzelfde acroniem, maar met een andere inhoud: Vision, Understanding, Clarity, Agility. Probeer niet alles te controleren. Dat is zinloos. Wel kunt u op de volgende manier met onzekerheid omgaan:

1. Vision: in onzekere tijden is het van fundamenteel belang dat elk teamlid een duidelijk inzicht krijgt in de visie van zijn bedrijf. Voor de manager is het dus een absolute noodzaak om herhaaldelijk te communiceren over zijn visie: waar willen we naartoe? Welke doelstellingen streven we na? Waar staat u, op een schaal van vijf, met de communicatie over uw visie?
2. Understanding: het maakt niets uit of de medewerkers op de werkplaats of op afstand werken: de pedagogische rol van de manager is van groot belang. Hij of zij is er om uitleg te verschaffen, de situatie waar te nemen, te luisteren en vragen te stellen om ervoor te zorgen dat iedereen de verwachtingen goed heeft begrepen. Daarbij hoort coaching van al degenen die het nodig hebben. Hoe beoordeelt u, op een schaal van vijf, de mate waarin uw medewerkers uw verwachtingen begrijpen?
3. Clarity: waarom zijn populisten momenteel (helaas) zo succesvol? Omdat hun boodschappen eenvoudig, ja zelfs simplistisch zijn en brutaal duidelijk. Eenvoudigheid en duidelijkheid vereisen echter een inspanning en voorbereiding. De manager moet hiervoor de nodige tijd nemen want het is een van de voorwaarden voor het succes van zijn management. Toegegeven: het is een ware uitdaging voor managers die gewend zijn om constant volop in actie te zijn. Waar situeert u, op een schaal van vijf, de duidelijkheid van uw verwachtingen?
4. Agility: zodra uw visie duidelijk is, moet u die aanpassen aan de steeds wisselende context. Dat gebeurt volgens drie eenvoudige regels:

1. 1. Het beslissingsproces naar het terrein verplaatsen. Zo functioneert het leger in de strijd. Het bataljon neemt alle tactische beslissingen. De manager moet loslaten en vertrouwen hebben. Hij neemt weinig risico’s als hij zijn visie duidelijk heeft overgebracht!
   2. Verantwoordelijkheid delegeren. In het Engels heet dit ‘empowerment’. De manager heeft als taak om het project te definiëren en vervolgens iedereen een gebied van autonomie toe te kennen. In dat gebied kan elke medewerker autonoom handelen.
   3. De opdracht in schijven delen. Dit is ondertussen de standaard-beheermethode in IT-teams. ‘Scrum’, noemen ze dat. Actie gebeurt in korte tijdspannen, met welomschreven doelstellingen en lichte maar regelmatige stappen van vooruitgang in samenwerkingsverband.

Waar staat u, op een schaal van vijf, wat betreft de behendigheid van uw management?

Zonder goede praktijken zal de manager onvermijdelijk vroeg of laat blijven steken. Hij zal de indruk wekken dat hij onvoldoende leiderschap aan de dag legt. De medewerkers zullen er niet meer in geloven. Nu, geloof is het geheim van de succesvolle ondernemer! De taak van de manager bestaat erin om dit geheim met zijn medewerkers te delen in deze onzekere tijden.

Over de auteur

Reggy-Charles Degen, Chief Innovation Officer Q7Leader, Hoofddocent, Solvay Brussels School