Naar aanleiding van de vakbondsactie op 7 februari, trekt Federgon, als federatie die onder meer de dienstenchequebedrijven overkoepelt aan de alarmbel. Hoewel de vakbonden hun pijlen op de dienstenchequebedrijven richten, willen de werkgevers de huishoudhulpen bijtreden in hun roep naar een correct en werkbaar kader voor dienstencheques. Federgon doet vandaag een oproep aan de beleidsmakers om via overleg tot een duurzaam toekomstmodel te komen. Via dit schrijven geven we u graag meer toelichting bij de situatie.
Waarover gaat het, kort samengevat? De huishoudhulpen zetten zich immers elke dag voor 100% in, hebben een belangrijke maatschappelijke meerwaarde en verdienen dus een duurzame toekomst. Dit toekomstperspectief ontbreekt vandaag omdat de sector kraakt onder de jarenlange structurele financieringsproblemen en het complexe regelgevende kader.
De emmer is figuurlijk vol. Indien er niets ondernomen wordt, blijft ook de strijkmand letterlijk leeg.
Het ecosysteem van de dienstencheques wankelt. De werknemers zijn ontevreden en de werkgevers staan met hun rug tegen de muur. De overheid moet dringend actie ondernemen. Daarom steken de dienstenchequebedrijven vandaag de hand uit naar de betrokken politici én de vakbonden om samen tot een duurzame oplossing te komen. Het uitbouwen van een correct, respectvol dienstenchequesysteem is in het gedeeld belang van werknemers en werkgevers en van grote maatschappelijke en economische relevantie. Het moet daarom een politieke topprioriteit zijn.
De dienstenchequesector als (sputterende) tweetrapsraket voor de Belgische economie
Het dienstenchequesysteem is als een tweetrapsraket:
· Het geeft een dubbele boost aan de Belgische economie. Voor de 150.000 huishoudhulpen werd er een systeem gecreëerd waarbij ze een volwaardig sociaal statuut kregen en de nodige bescherming op de werkvloer.
· Vandaag zijn er meer dan 1,2 miljoen klanten in België die een beroep doen op een huishoudhulp. Het systeem helpt deze klanten hun werk- en privéleven beter in balans te brengen. Hierdoor stijgt de werkzaamheidsgraad bij deze huishoudens aanzienlijk: het gaat, naast de directe tewerkstelling in de sector zelf, om maar liefst 14.000 extra voltijdse banen voor onze economie, die snakt naar arbeidskrachten.
“De dienstencheque is een erg succesvolle maatregel die de vooropgestelde doelstellingen ruimschoots waarmaakt. We hebben er alle belang bij om dit succes te consolideren en waar mogelijk nog te versterken. We zien het als de plicht van alle stakeholders om hier onze schouders onder te zetten. Dit is de boodschap die wij vandaag willen geven.” – Ann Cattelain, CEO Federgon.
Financieringsprobleem en het complexe regelgevende kader dreigt het dienstenchequesysteem onderuit te halen.
Door jarenlange, structurele financieringsproblemen is het in de sector momenteel pompen of verzuipen. De stijgende kosten, ten gevolge van de indexatie van de lonen (stijging met 14,7% t.o.v. pre-corona), zijn in onvoldoende mate gecompenseerd door de vergoeding die de werkgevers krijgen. Dit zet ‘goed werkgeverschap’ elke dag onder druk. Als werkgever is het onze ambitie om onze huishoudhulpen beter te kunnen betalen en meer te kunnen inzetten op begeleiding en ondersteuning. Maar de financiële situatie van de dienstenchequebedrijven bemoeilijkt dit. Dat er in de sector nog grote winsten worden gemaakt klopt echter niet:
· De top 25 van de dienstenchequebedrijven realiseren een winstmarge van amper een half procent (0,55%). Bij een omzet van €1,073 miljard wordt er dus amper €5,8 miljoen winst gemaakt.
· Een analyse van Graydon Credit Safe toonde eind 2023 nog dat 37,29% van de bedrijven verlieslatend was.
Daarnaast is er het complexe regelgevende kader, afkomstig van de verschillende bevoegdheidsniveaus. Dienstencheques zweven immers tussen het federale en het regionale beleidsniveau en dat zorgt voor een stroom aan extra regels. De afstemming tussen de verschillende beleidsniveaus kan beter. De regels tussen de verschillende regio’s drijven bovendien steeds meer uit elkaar, hetgeen het voor dienstenchequebedrijven compleet onwerkbaar maakt.
Constructieve dialoog is essentieel voor het verzekeren van de toekomst van de huishoudhulpen.
Op de vooravond van de vakbondsactie roept Federgon de vakbonden op om samen werk te maken van een structurele hervorming en van betere vergoedingen. Samenwerken is nodig om de toekomst van de dienstencheques veilig te stellen. De belangen zijn gelijklopend dus willen we samen werk maken van een duurzame en leefbare sector.
“Als we onze krachten bundelen, klinkt onze stem om structurele verandering luider. Een duurzaam, toekomstgericht kader voor de dienstenchequesector komt het volledige ecosysteem ten goede. We spreken over 150.000 huishoudhulpen, 1,2 miljoen gebruikers, meer dan 1.000 ondernemingen en onze federale en regionale overheden” – Ann Cattelain, CEO van Federgon.
CAO: de puntjes op de ‘i’
Federgon geeft graag ook wat extra duiding bij de vaak bekritiseerde maar verkeerd geïnterpreteerde, recente opzegging van de CAO sociale voordelen. In tegenstelling tot wat herhaaldelijk is beweerd door de vakbonden, zijn de eindejaarspremies voor huishoudhulpen wel degelijk gegarandeerd en zullen deze ook in de toekomst verder worden uitbetaald. De CAO rond de eindejaarspremie ligt vandaag trouwens ongewijzigd voor ondertekening op de tafel van de vakbonden.
De opzegging van de CAO heeft enkel betrekking op de syndicale premie, die wordt in alle sectoren toegekend in ruil voor sociale vrede. De dienstencheque-sector is nagenoeg de enige sector waar deze syndicale premie wordt gegarandeerd door een CAO voor onbepaald duur, terwijl deze normaal tweejaarlijks onderhandeld en toegekend worden.
We dragen veiligheid en welzijn hoog in het vaandel.
Het staat als een paal boven water dat veiligheid en welzijn van de huishoudhulpen ook voor de werkgevers een absolute prioriteit is. De bedrijven doen erg veel inspanningen om zorg te dragen voor hun huishoudhulpen: risico(deel)analyses, veiligheidsopleidingen, checklists, vrijwillige medische onderzoeken, verboden activiteiten/producten en andere preventiemaatregelen die de eventuele risico’s maximaal elimineren. Vanuit Federgon worden onze leden ook consequent geïnformeerd over alle maatregelen. We staan erop dat onze bedrijven de wetgeving correct toepassen. Toch zijn er bepaalde modaliteiten waarover er discussie bestaat zoals de noodzaak aan een medisch onderzoek zowel voorafgaand als periodiek. Diverse veiligheidsexperten zijn van mening dat de welzijnswetgeving dit niet voorziet.
In recente berichtgeving werd er verwezen naar een inspectieverslag van de arbeidsinspectie. Federgon gaat dit verslag uiteraard gedetailleerd bestuderen en zal hierover vervolgens communiceren.
Federgon draagt het welzijn voor de huishoudhulpen hoog in het vaandel. Dit kan niet zonder een duurzaam financieel kader. Federgon zal er dan ook alles aan doen om een constructieve dialoog met de sociale partners op te zetten en te doen slagen.
Federgon hoopt u via deze weg geïnformeerd te hebben over de moeilijke situatie waarin het dienstenchequesysteem zich bevindt, de nood aan een structurele oplossing en de wens om, via constructief overleg met overheid en vakbonden, een gezonde toekomst te verzekeren. Dat is het gedeelde belang van werknemers, overheid en werkgevers. De dienstencheque een win-win-win systeem.