Het opstellen van een business plan zet de ondernemer aan om goed na te denken over hoe hij of zij het welslagen van zijn bedrijf wil bewerkstelligen. Sterker nog, zonder een realistisch plan zal de man of vrouw in kwestie problemen ondervinden om bij de bank een lening af te sluiten of investeerders aan te trekken. Dit zijn de tips om een degelijk dossier op te bouwen.

Hoewel het bij een eenmanszaak strikt genomen niet wettelijk verplicht is, kun je stellen dat het voor iedereen die een onderneming wil starten sterk aan te raden is om een business plan op te stellen. In dit plan preciseer je hoe je de zaken zult aanpakken. Aarzel niet om op een zelfkritische manier een helder beeld van je plannen te schetsen en zodoende de haalbaarheid van je project te toetsen. Laat je bij die kritische kijk ook uitdagen door het commentaar van mensen met uiteenlopende profielen. Hun frisse blik kan tot interessante inzichten leiden.

Ondernemen start gewoonlijk met een idee. Pas door het verder uit te werken in een business plan, krijgt dat idee echt vorm. Het plan opstellen, laat je toe om te achterhalen of je project solide en levensvatbaar is. Precies daarom is zo’n business plan essentieel.

Dit business plan mag niet standaard zijn, het is absoluut noodzakelijk om er een heel persoonlijk dossier van te maken. Het komt er immers op aan het vertrouwen te winnen van derden aan wie je het plan later zal voorleggen, met name de bankiers. Het mag geen twijfel lijden dat dit business plan helpt om deze mensen makkelijker te overtuigen. Investeerders zoals de banken zullen sneller vertrouwen in je stellen als zij oordelen dat je project gegrond en doordacht is. Het kan dus je geloofwaardigheid versterken, zeker in de ogen van je toekomstige partners.

De koers bepalen

Het plan moet een leidraad zijn en blijven. Het duidt de koers aan die je moet aanhouden op de momenten dat je beslissingen moet nemen. Ga regelmatig na of de doelstellingen van je ondernemingsplan gerealiseerd worden. Als dit niet het geval zou zijn, stuur dan tijdig bij.

Daarnaast is een business plan een hulpmiddel om niet af te wijken van de prioriteiten die je je hebt gesteld. Wees je er zelf van bewust dat de vele opportuniteiten die je als ondernemer op je professionele pad tegenkomt niet noodzakelijk stroken met de doelstellingen van je bedrijf op middellange en op lange termijn.

Ook ondernemers met al enkele jaren op de teller kunnen gebaat zijn bij een business plan. Sommige bedrijven stellen jaarlijks of bij nieuwe grote projecten een plan op waarin alle doelstellingen van dat jaar of dat project, inclusief de financiële berekeningen, worden opgenomen. In die zin vormt het plan het financiële en strategische kompas van de onderneming.

Stof tot nadenken

Wie een business plan schrijft, moet goed nadenken over de antwoorden op de volgende vragen:

Is je idee voldoende creatief en onderscheidt het je genoeg van anderen?

1. Preciseer en beschrijf je idee. Brengt het genoeg de toegevoegde waarde naar boven die je bedrijf kan leveren? Analyseer de sterktes en zwaktes van je plan. Stel je opportuniteiten vast. Welke obstakels kun je onderweg eventueel tegenkomen en welke oplossingen voorzie je? Misschien ben je je niet bewust van alle mogelijke hindernissen. Zo is het onder meer goed om stil te staan bij problemen die je kan ondervinden bij de zoektocht naar geschikt personeel. In Brussel is het bijvoorbeeld niet altijd evident om gekwalificeerde en tweetalige werknemers op het spoor te komen.

Hoe beschrijf je je onderneming?

2. Licht je organisatie toe en voeg er een organogram bij. Beschik je over de nodige expertise? Neem je curriculum vitae door en breng je competenties in kaart. Moet je nog bijkomende opleidingen volgen? Is je bedrijf financieel gezond? Schets kort de financiële situatie van je bedrijf (eigen middelen, lopende kredieten, liquiditeitspositie …).

In welke markt beweeg je je?

3. Wie zijn je concurrenten? Op welke manier ga je je van hen onderscheiden? Wat is het marktpotentieel? Welk deel van de markt zal je in de toekomst kunnen bestrijken? Is er een specifieke doelgroep die je voor ogen moet houden? Hoeveel klanten denk je te kunnen bereiken? Ben je niet té afhankelijk van bepaalde leveranciers?

Wat zijn je prioritaire doelstellingen?

4. Zet je visie uiteen, zowel op korte, middellange als op lange termijn. Wat is de missie en wat zijn de waarden van je bedrijf? Welke strategie ga je toepassen?

Wat is je strategische visie?

Het is hier dat je SWOT analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) wordt uitgevoerd. Dit is een zeer praktisch instrument tijdens de fase van de strategische diagnose. Het biedt immers het voordeel de sterktes en zwaktes van een onderneming te pinpointen, en dit met betrekking tot de opportuniteiten en bedreigingen die van de nabije en verdere omgeving uitgaan.

5. Je gaat best volgens twee assen te werk.

De interne as: deze geeft de huidige karakteristieken van de onderneming weer als sterktes of zwaktes, naargelang de uitgevoerde activiteiten.

• Sterktes: de middelen en/of competenties die je bezit en die je een concurrentieel of distinctief voordeel verlenen.
• Zwaktes: gebreken met het oog op meerdere sleutelfactoren van succes of in vergelijking met concurrenten.

De externe as: deze vat de elementen samen die een mogelijke impact hebben op de onderneming.

• Opportuniteiten: in de omgeving van de onderneming kunnen zich bepaalde gebieden met potentieel bevinden die met voorrang geëxploreerd zou moeten worden.
• Bedreigingen: bepaalde veranderingen die lopende of op komst zijn en een negatieve impact kunnen hebben op de activiteiten van de onderneming.

Als conclusie kunnen we stellen dat je dankzij deze aanpak je vermogen om je business te analyseren en evalueren verfijnt.

Hoe zal je tewerk gaan?

6. Schrijf in grote lijnen uit hoe je je plannen wil realiseren. Wat is jouw marketingstrategie? Welke producten of diensten ga je aanbieden? Hoe zie je de introductie op de markt voor je? Tegen welke prijs ga je producten in de markt zetten? Vanuit welke plaats ga je werken? Heb je een handelspand nodig of ga je enkel een e-commerce aanbieden? Ga je het werk helemaal alleen aankunnen? Indien je nood hebt aan personeel, wat zijn dan de profielen die je zoekt?

Hoe ga je je projecten financieren?

7. Nu komen we bij het financiële plan, een van de meest fundamentele elementen van je business plan. Het geeft je de kans om in detail je toekomstige rentabiliteit te analyseren. Dit plan brengt de financiële levensvatbaarheid van je project in beeld. Het financiële plan moet vooral realistisch en transparant Het draait uiteindelijk om je geloofwaardigheid tegenover je toekomstige financiers. Om die reden moet je systematisch de haalbaarheid van je plan verifiëren.

Het is altijd aan te raden en soms zelfs verplicht om een financieel plan op te stellen. Een goed en efficiënt financieel plan biedt je de mogelijkheid om op eventuele obstakels te anticiperen en vermijdt zodoende onaangename verrassingen. Je zult ook veel steviger staan in onderhandelingen met potentiële kredietgevers.

Commerciële vennootschappen (BVBA, NV, …) zijn verplicht om een financieel plan op te stellen. Stel dat je bedrijf failliet gaat binnen een periode van drie jaar na de start. In dat geval zal het financiële plan opgevraagd worden bij de notaris. Als uit het plan blijkt dat er onvoldoende startkapitaal was of dat je het plan niet waarheidsgetrouw hebt opgesteld, kunnen de vennoten toch aansprakelijk gesteld worden.

In a nutshell: het business plan is van vitaal belang bij het denkproces dat actie voorafgaat. Dit plan is in geen geval een rem: beschouw het als een lanceerbasis. Je staat ermee stevig in je schoenen om het succes tegemoet te stappen.

Dit artikel werd samengesteld in samenwerking met de financieringsdeskundigen van KBC Brussels.

Stéphane Demaret

Info : Stéphane Demaret, Business Partner KMO/PME  KBC Brussels – stephane.demaret@kbcbrussels.be ; +32 478 471 728