In België kunnen familiale verplichtingen een werknemer er soms toe dwingen om afwezig te zijn om voor een ziek kind of een ernstig ziek familielid te zorgen. De Belgische wet biedt een aantal oplossingen die aangepast zijn aan deze situaties, maar deze moeten wel bekend zijn om ze effectief te kunnen gebruiken. Door deze opties in aanmerking te nemen kunnen bedrijven hun werknemers niet alleen ondersteunen in moeilijke tijden, maar ook hun betrokkenheid en welzijn op het werk vergroten.

Hier volgt een overzicht van verlof dat beschikbaar is om aan deze noden te voldoen.

1. Verlof om dwingende redenen

Met dit verlof kan een werknemer tijdelijk afwezig zijn in geval van onvoorziene noodzaak, zoals de ziekte van een kind.

• Voorwaarden: de situatie moet dringend en onvoorzien zijn.
• Duur: maximaal 10 dagen per jaar, onbetaald tenzij anders bepaald in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) in de onderneming.
• Formaliteiten: de werkgever moet zo snel mogelijk op de hoogte gesteld worden en op aanvraag moet een bewijs van de situatie afgeleverd worden (bijv. medisch attest).

2. Ouderschapsverlof

Als het kind ernstig ziek is, kan ouderschapsverlof een optie zijn.

• Voorwaarden: ouder zijn van een kind jonger dan 12 jaar (of 21 jaar als het een beperking heeft) en minstens 12 maanden hebben gewerkt.
• Duur: tot 4 maanden per kind, in de vorm van een volledige schorsing of arbeidsduurvermindering.
• Vergoeding: er wordt een forfaitaire uitkering betaald door de RVA.
• Bijzonderheid: dit verlof moet op voorhand worden aangevraagd (behalve in het geval van een ernstige noodsituatie).

3. Tijdskrediet met motief

Voor langdurige zorg voor een kind of familielid kan tijdskrediet met motief een oplossing zijn.

• Voorwaarden: minstens 2 jaar in dienst zijn van de onderneming en de nood rechtvaardigen (medisch attest vereist).
• Duur: tot 51 maanden, afhankelijk van de motieven en sectorale overeenkomsten.
• Vergoeding: maandelijkse vergoeding betaald door de RVA.

4. Verlof voor palliatieve zorg of medische bijstand

Om voor een ernstig ziek of stervend familielid te zorgen:

• Voorwaarden: een medisch attest bezorgen waaruit de ernst van de gezondheidstoestand van het familielid blijkt.
• Duur: maximaal 3 maanden per gezinslid, eenmaal verlengbaar.
• Vergoeding: maandelijkse vergoeding betaald door de RVA.

5. Telewerk of flexibele werkroosters

In sommige ondernemingen kunnen flexibelere oplossingen worden overwogen:

• Occasioneel telewerk: biedt de mogelijkheid om thuis te werken om familiale verplichtingen na te komen.
• Aangepaste werkroosters: bepaalde cao's of interne beleidsregels staan een flexibel werkrooster toe in geval van familiale noden.

Tips voor werkgevers

Om een humaan en efficiënt beheer van deze situaties te bevorderen:

1. Informeer de werknemers: zorg ervoor dat ze hun rechten kennen en weten welke stappen ze moeten ondernemen.
2. Moedig communicatie aan: bied een luisterend oor en pas oplossingen aan volgens de specifieke noden.
3. Neem een proactief beleid aan: integreer deze opties in HR-tools om de stappen te vereenvoudigen.

Of het nu gaat om een eenmalige noodsituatie of een langdurige nood, het Belgische wettelijke kader biedt een reeks oplossingen om het beroepsleven en familiale verantwoordelijkheden op elkaar af te stemmen. Een proactief en zorgzaam beheer van dergelijk verlof kan een groot verschil maken voor de relatie tussen de werkgever en de werknemer.

Het combineren van werk en gezin blijft voor veel werknemers een grote uitdaging. Er bestaan tegenwoordig verschillende oplossingen voor de uitdagingen die de zorg voor zieke kinderen met zich meebrengt, maar die zijn soms ontoereikend of niet aangepast aan de realiteit op het werk.

Het wetsvoorstel van de Arizona-regering bevat een aantal maatregelen om een beter evenwicht tussen werk- en privéleven te bereiken. Onder deze maatregelen verdient de invoering van een 'familiekrediet' bijzondere aandacht: elk kind zou vanaf de geboorte een 'rugzak' met verlofrechten krijgen, ongeacht de status van de ouders. Een regeling die gezinnen meer flexibiliteit en steun zou kunnen bieden. We houden u graag op de hoogte zodra de praktische details bekend zijn.

Wordt vervolgd ...

Door Daniel Binamé, Development and Partnerships Manager, Partena Professional

Dit artikel kan u ook interesseren: Verlof zonder wedde: alles wat je erover moet weten