Naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van boekhandel Filigranes is de oprichter te gast bij een ietwat tegendraadse aflevering van de Next Step-podcast. Verwacht van hem geen bekering of radicale veranderingen: hij volgt nu al vier decennia lang dezelfde leidraad. Hij beschouwt zichzelf eerder als een winkelier dan een boekhandelaar.
In Brussel kent nagenoeg iedereen de boekhandel Filigranes en zijn stichter, maar het begin van het verhaal is minder bekend… Hoe is dit avontuur eigenlijk begonnen?
Ik studeerde destijds om leraar te worden. Tegelijkertijd werkte ik, om mijn boterham te verdienen, als student in de boekhandel La Providence, in de Nijverheidsstraat. Helaas kreeg de zaakvoerder een beroerte. Zijn vrouw vroeg me om zijn plaats in te nemen en toen de man overleed, volgde ik hem op. Ik vestigde me dus in deze kleine winkel en ontwierp al snel nieuwe meubels met een driedubbele diepte. Ik moest trouwens een oplossing vinden voor al die boeken. Het was een kleine, ouderwetse boekwinkel. Ik wist precies waar het boek zich bevond, meestal onder tien andere, die ik zou gaan aanraden aan de klant.
De Nijverheidsstraat was een woonwijk. Het was daar niet gemakkelijk om een zaak te vestigen …
Veel gebouwen in de buurt werden aan de Paters Redemptoristen geschonken. Ik had het een en het andere met hen geregeld. Zo kon ik op een dag het huis naast de boekwinkel betrekken. Omdat ik het me niet kon veroorloven om door de scheidingsmuren heen te breken, gaf ik de sleutels aan de klanten, zodat ze hun eigen keuze konden maken. Ik moest creatief zijn om bekendheid te verwerven: ik was de eerste die volledige pagina’s vulde in het tijdschrift Pourquoi pas?, het vroegere Vif-L’Express, waar ik promoties in presenteerde.
Hoe ben je erin geslaagd om klantenbinding op te bouwen?
Vanaf de eerste dag heb ik een koffiemachine geïnstalleerd. Ik bood mijn klanten koffie aan en aan het eind van de dag schonk ik een glaasje portwijn. Het was een klein geschenk dat een beetje gezelligheid in de zaak bracht. In 1988 werd ik onteigend. Ik wandelde door de buurt en vond een vrije ruimte op de Kunstlaan.
In de pers beweer je soms dat de boekhandel succes oogstte omdat je anders werkte dan de anderen. Wat moeten wij ons daarbij inbeelden?
Ik ben inspiratie gaan putten bij mijn oom, een schoenenhandelaar, die diepe etalages had. De deur bleef bij hem open. De klant kijkt links en rechts en zo komt hij heel snel in de winkel te staan. In alle weersomstandigheden staat ook bij mij de deur altijd open. Ik heb me nooit elitair opgesteld. Bij mij vonden de klanten alles. De enige collectie die ik niet had was die van Barbara Cartland, om de eenvoudige reden dat er honderden titels waren en die te veel ruimte in beslag namen. Aan klanten die erom vroegen, antwoordde ik: ‘Ik heb net het laatste exemplaar verkocht, maar kijk, ik heb u nog iets anders te bieden.’ Natuurlijk moet je houden van wat je verkoopt, je moet een passie hebben voor het product, maar bovenal moet je houden van verkoop.
Bestaan er onfeilbare verkooptechnieken?
Het plezier van de gedachtewisseling en een hartelijk onthaal! Dat probeer ik door te geven aan mijn team. Je moet met klanten praten: over wat je zelf hebt gelezen, maar ook je dagelijks leven.
Het volledige gesprek kunt u beluisteren in onze Next Step podcast: https://www.beci.be/podcast.
Podcast inspiratie:
Radiolab – 60 Seconds : Wetenschapper Hetty Helsmoortel noemt deze podcast “de oermoeder van de wetenschapspodcasts”. Radiolab verzamelt, herbergt en koestert verschillende afleveringen over diverse onderwerpen. 60 seconds gaat over één zin die de wereld blijft beroeren. En die nog steeds hoogst actueel is: de oorlogsverklaring van de VS tegen terreur na elf september 2001.