De nieuwe versie van de werk ondersteunende maatregelen in het Brusselse Gewest is grotendeels op 1 oktober van kracht geworden. ‘Activa.brussels’, de motor van het systeem, werd vereenvoudigd, ‘verbrusseld’ en afgestemd op een toegang tot werk via vorming.

Met de zesde staatshervorming ontving het Brusselse Gewest een heleboel tewerkstellingsstelsels die minister van Economie, Werk en Beroepsopleiding Didier Gosuin (DéFI) meteen is gaan herzien. De aanpassing gebeurde in overleg met de sociale partners, in het raam van de Strategie 2025. Die beoogt onder andere een daling van de werkloosheid in Brussel. Het percentage werklozen ligt er inderdaad hoger dan in de andere gewesten, al stellen wij tijdens de afgelopen jaren een positieve trend vast (16,9% in augustus 2017, tegen 17,8% in augustus 2016).

Volgens Actiris woordvoerder Jan Gatz wordt de nieuwe Activa.brussels een krachtig tool om de achterstand van Brussel weg te werken: “Het systeem is coherenter dan vroeger. Het versnelt de tewerkstelling en valoriseert de middelen die ondernemingen in personen hebben geïnvesteerd. Deze bedrijven worden aangemoedigd om de nieuwkomers die ze pas hebben opgeleid, ook te houden. Via Actiris hebben ze toegang tot Activa.brussels. Werkgevers die een beroep doen op onze diensten krijgen begeleiding doorheen de administratieve stappen en tijdens de zoektocht naar de ideale medewerkers, in een lange lijst van werkzoekenden die aan de criteria van Activa.brussels voldoen.”

Vereenvoudigd stelsel

Werkgevers zouden in de toekomst vaker een beroep moeten doen op Activa. De vroegere complexiteit werkte verwarrend en blokkeerde de toegang tot nochtans beschikbare steun. “Er bestond een dertigtal Activa-stelsels. Allemaal zeer ingewikkeld om uit te leggen. Ook de werkzoekenden en de werkgevers konden er niet aan uit”, betreurt Jan Gatz. “Daar blijft niets van over. Er bestaat nu een enkele Activa.”

De Activa premie is nu standaard 15.900 euro. Ze wordt in 30 maanden tijd aan de onderneming gestort: 350 euro tijdens de eerste zes maanden, 800 euro tijdens de 12 volgende, en 350 euro tijdens de 12 laatste. De premie van de Brusselse regering vereist wel een arbeidsovereenkomst van minimaal zes maanden, en ten minste halftijds. De steun is dus bedoeld voor duurzame en kwaliteitsvolle banen, niet voor mini-jobs. Als de werknemer gehandicapt is, stijgt de premie tot 23.400 euro over 36 maanden. Voor werkgevers met zetel in Vlaanderen kan deze steunmaatregel worden aangevuld met de RSZ-verlagingen die in dat gewest van toepassing zijn.

Werkgelegenheidssteun met een Brussels tintje

De financiële middelen die voor Vlaamse en Waalse pendelaars waren bestemd, gaan nu naar de Brusselse werkzoekenden. In totaal werd 255 miljoen euro besteed aan privé- en (een deel van de) overheidswerkgevers uit de drie gewesten. “Ongeveer 30% van de steun ging in het verleden naar pendelaars uit Vlaanderen en Wallonië”, vertelt Jan Gatz. “Met de ‘verbrusseling’ krijgen de Brusselaars de volle 100%.” Deze bescheiden revolutie zou de beruchte verkeersoverlast op de Brusselse invalswegen echter duurzaam kunnen verlichten en zelfs evenwichtiger maken, aangezien Activa.brussels de mobiliteit van Brusselse werkzoekenden aanmoedigt. Om precies deze mensen aan te zetten ook de Brusselse rand en zijn aanzienlijke tewerkstellingsuitzichten te benaderen, zou de premie eveneens aan werkgevers van de andere twee gewesten kunnen worden uitgekeerd.

Deze veranderingen willen de Brusselse tewerkstelling opkikkeren, maar riskeren de ontwikkeling van sommige Brusselse ondernemingen enigszins af te remmen. Jan De Brabanter, secretaris-generaal van Beci-VOB, vreest voor de nare gevolgen van een vrij brutale koersverandering, die beter in de tijd kon worden gespreid. “Omwille van het vaste budget heeft de minister extra steun willen bieden aan Brusselse ondernemingen die meer Brusselaars tewerkstellen. Vanuit het standpunt van de onderneming is dit niet altijd het voornaamste. En nu riskeren we een verdwijning van andere vormen van steun voor ondernemingen die ze echter broodnodig hebben. Principieel is er geen bezwaar tegen steun aan bedrijven die banen voor Brusselaars willen creëren, maar hierdoor mogen we geen andere bedrijven afremmen in hun ontwikkeling, ook al kunnen ze niet meteen Brusselaars tewerkstellen. Ook die bedrijven creëren toegevoegde waarde en rijkdom voor het Gewest.”

Meer Activa kandidaten

Met de vereenvoudiging stijgt ook het aantal kandidaten dat onder de voordelige voorwaarden aan Activa.brussels kan worden aangeworven. Alle bij Actiris ingeschreven personen die al minstens 12 maanden werk zoeken, met inbegrip van mensen die geen recht meer hebben op werkloosheidsuitkeringen, geven de werkgever recht op de premie. De 12 maanden wachttijd valt zelfs volledig weg voor mensen die net een stage of een beroepsvorming hebben gevolgd, evenals voor de meest kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Dit betreft onder andere mensen die het leefloon ontvangen en via een Artikel 60 contract kunnen worden tewerkgesteld, jongeren van minder dan 30 jaar zonder diploma van het hoger middelbaar, werkkrachten van meer dan 57 jaar en de slachtoffers van een bedrijfsherstructurering.

“Het is een win-win oplossing voor de werkzoekenden en voor de werkgevers”, aldus Jan Gatz. “Een jaar lang in de files van de werkloosheid aanschuiven om Activa te genieten, had soms negatieve gevolgen, zeker onder jongeren die net een stage achter de rug hadden. Werkgevers die in deze personen hadden geïnvesteerd, moesten meerdere maanden wachten om recht te hebben op Activa. » Het gevolg: tot voor kort genoten gemiddeld 4.500 Brusselaars van een Activa-steun voor een nieuwe baan, maar vandaag beschikken meer dan 60.000 Brusselse werkzoekenden over de Activa.brussels kaart. En ze kunnen meteen tegen een lagere kost worden aangeworven.

Laaggekwalificeerde jongeren en oudere werkkrachten krijgen hierbij nog extra steun. De premie voor vorming bedraagt 5.000 euro. Voor de ganse duur van de Activa steun kunnen werkgevers deze premie inroepen als ze voltijds en voor een onbepaalde duur een persoon van minder dan 30 jaar oud aanwerven die maximaal een diploma van het lager middelbaar heeft gehaald (voor zover de werkgever de vorming organiseert). De steunmaatregel voor ‘oudere werkkrachten’ bestaat uit een verlaging van 1.000 euro per kwartaal voor al de werkkrachten van 57 jaar en meer van wie het loon niet hoger ligt dan 10 500 euro per kwartaal.

Een pilootproject bij citydev.brussels Ondernemingen die gevestigd zijn op de sites van de instelling en die Brussels personeel trachten te behouden of aan te werven, krijgen een bonus. Het Brusselse Gewest en citydev.brussels hebben voor dit project elk een budget van 250.000 euro voorzien, samen 500.000 euro, dus. “De missie die wij op die manier uitbesteden, stemt perfect overeen met het strategische doel in ons businessplan en ons beheercontract”, stelt Benjamin Cadranel, algemeen bestuurder van citydev.brussels. “De diensten van citydev.brussels hebben nauw met het RSZ samengewerkt om betrouwbare data in te zamelen over de Brusselse tewerkstelling op onze sites. En met Actiris werkten we samen voor de verwerking van de data en daarna de voorbereiding en de toepassing van de maatregelen.” Concreet zal citydev.brussels hetzij een premie aan de ondernemingen toekennen, hetzij een gelijkaardig bedrag in mindering brengen van de erfpachtcanon of de huur. 250.000 euro wordt besteed aan het behoud van de Brusselse tewerkstelling en 250.000 euro aan de aanwerving van Brusselse werkkrachten. De twee premies kunnen worden gecombineerd. De financiële steun zal worden uitgekeerd in functie van de resultaten die de ondernemingen op het vlak van Brusselse tewerkstelling tijdens het lopende jaar zullen hebben behaald, namelijk tussen 1 oktober dit jaar en 30 september 2018. De deelname van ondernemingen is echter aan toetredingsvoorwaarden onderworpen. De steunmaatregelen zijn trouwens alleen toegankelijk voor bedrijven die minstens 10 personen tewerkstellen en die beschikken over een vestiging op de activiteitsites van citydev.brussels. Ze moeten bovendien een samenwerkingsovereenkomst met Actiris hebben ondertekend. Worden echter uitgesloten de bedrijven waarvan de activiteit niet in verband staat met de economische expansiemissies, bedrijven die hun terrein hebben aangekocht en bedrijven die slechts tijdelijk op de site aanwezig zijn. Zij hebben geen recht op deze bonus. Benjamin Cadranel ©Reporters