Een ondernemerswereld waarin complementariteit van vaardigheden zwaarder doorweegt dan gender: gelooft u daarin? Beci en een aantal leden bespraken het onlangs.
Cécile Huylebroeck, Adviseur Werkgelegenheid bij Beci en moderator van het evenement, waarschuwde de groep meteen dat inclusie centraal zou staan in de discussies. De verscheidene sprekers, deskundigen en getuigen waren het eens over twee vaststellingen: de tekortkomingen van het huidige managementbeleid en de noodzaak om inclusie sterker te ontwikkelen in de onderneming.
Op weg naar inclusie
Martine Tempels, vice-voorzitster van Telenet, mocht het onderwerp inleiden. Ze stelde meteen voor dat de mensen elkaar zouden tellen en merkte dat een dergelijk k percentage vrouwen in de bestuursorganen van bedrij ven niet gebruikelijk k was … Toegegeven, de zaken zij n nu rond dit 30 jaar oude thema stilaan aan het veranderen. Martine Tempels herinnerde aan enkele mijlpalen in dit debat. Zo bij voorbeeld de brief aan CEO’s ter gelegenheid van de Vrouwendag in 2005, met de vraag naar meer diversiteit. Of de toespraak in 2012 waarin mevrouw Tempels, toen pas verkozen tot ICT-vrouw van het jaar, met veel tevredenheid de diversiteit in het publiek vaststelde. Ze maakte van de gelegenheid gebruik om hulde te brengen aan John Porter, CEO van Telenet die, onder invloed van zij n moeder Sandra Van Fossen, een prille hoogleraar en feministe, zich hard heeft ingezet voor pariteit. “Maar er is nog werk aan de winkel!”, voegde ze er meteen aan toe.
De praktijk
De mening van de CEO’s die hun ervaring kwamen delen? Caroline Mancel, algemeen directeur van Actiris, staat aan het hoofd van een overheidsorgaan waarvan het personeel, management inbegrepen, voor 66% uit vrouwen bestaat, terwijl l het directiecomité zeven vrouwen en vier mannen telt. Een totaal andere situatie dan voor burgerlijk ingenieur en medeoprichtster van Cream Consulting Cécile Vicard, de topman van Infrabel Luc Lallemand, en Jean-Paul Van Avermaet, die bij G4S verantwoordelijk k is voor België, Frankrijk, Luxemburg en Marokko. Die drie mensen zij n werkzaam in sectoren die als ‘mannelijk’ worden beschouwd.
Cécile Vicard oordeelt dat gender slechts één element van diversiteit is. Binnen haar teams is zij constant op zoek naar elke vorm van discriminatie, ook in het geniep, en ze zorgt er voor dat vrouwen als rolmodel optreden voor jonge mannelijke managers om hen aan te zetten in de toekomst de toetreding van vrouwen tot leidinggevende functies positief te aanvaarden. Luc Lallemand is trots op zij n paritair directiecomité maar erkent zeer uiteenlopende statistieken inzake inclusie. Zo bij voorbeeld 52% vrouwen onder de jonge universitaire kaderleden buiten engineering, maar amper 10% vrouwen onder ingenieurs en technici. Van zij n kant onderstreept Jean-Paul Van Avermaet het belang van complementariteit en bevestigt hij zij n wens om meer vrouwen aan te werven in zij n bedrijf, zoals in Oostenrijk, waar de veiligheidssector tussen 35 en 36% vrouwelijke werknemers telt. “We moeten de samenleving weerspiegelen”, zegt hij met klem.
© Reporters – Van links naar rechts: Bernard Fusulier, Diane Thibaut, Elke Jeurissen, Alan Keepen en Cécile Huylebroeck.
Ook dat is perfectionisme
Al deze getuigenissen bevestigen de analyse van de experts die inclusie in de bedrijfswereld onderzoeken. Bernard Fusulier, socioloog en onderzoekersdirecteur bij de FNRS, stelt: “In onze samenleving begint differentiatie in onderwijs en socialisatie vanaf de geboorte, met als gevolg bepaalde vormen van hiërarchisering tussen man en vrouw. De natuur wordt vaak gebruikt om verschillen of dominantie te verklaren. Het is dan ook belangrijk dit te bestrijden en stereotypen te ontmantelen.” Coach Diane
Thibaut beaamt dit en wij st op de interne barrières waardoor vrouwen onbewust medeplichtig worden van de herhaling van sociale verwachtingen. Een inspirerend voorbeeld is IJ sland, met een verplicht vaderschapsverlof voor mannen en een volledig identiek schoolprogramma voor meisjes en jongens.
Luc Lallemand merkt in dit verband dat de vrouwen in zijn professionele omgeving elkaar niet noodzakelijk als bondgenoot beschouwen in het streven naar gendergelijkheid. Ze vrezen trouwens van partijdigheid te worden beschuldigd. Hierop antwoordt Martine Tempels dat vrouwen perfectionisten zij n en daarom niet willen worden gekozen op basis van gender, maar aan de hand van een echte selectieprocedure!
Van theorie naar praktijk
De feministische schrijfster Elke Jeurissen heeft voor haar jongste boek “Who run the World”1 30 vrouwelijke decision makers ontmoet. Zij stelt drie oplossingen voor om inclusie te verbeteren: een maximale aandacht aan de opvoeding van kinderen, het belang van de keuze van een levenspartner en de hulp die hij kan bieden, en ten slotte een verandering van het organisatiepatroon van bedrij ven. De getuigen zij n het met haar eens: Jean-Paul Van Avermaet wij st op de tekortkomingen van ons eigen onderwijs en van het onderwijs dat onze kinderen krijgen. Caroline Mancel heeft nog steeds moeite met haar eerste zoektocht naar een baan: ondanks twee universitaire diploma’s belandde ze in een secretaressefunctie. Ze is dus zeer attent op het voorbeeld dat zij aan haar dochter geeft. Alan Keepen werd geconfronteerd met de nieuwe beroepsverantwoordelijkheden van zij n partner kort na de geboorte van hun dochter. Hij ging dan een veel belangrijker vaderlijke rol spelen dan wat cultureel meestal van mannen wordt verwacht. Dit inspireerde hem tot de oprichting van Kokcinelo, een structuur die ondernemingen innovatieve HRM oplossingen aanbiedt, meer bepaald inzake steun aan ouderschap en ondersteuning van projectdragers op het gebied van kinderopvoeding.
Jean-Paul Van Avermaet en Luc Lallemand hebben beiden veel belang gehecht aan de opvoeding van hun kinderen. “Mijn medewerkers wisten dat mij n dochters steeds prioriteit kregen”, zegt Van Avermaet. Reactie van Luc Lallemand: “De opvoeding van kinderen en een functie in het management kun je combineren met een flinke dosis organisatie. Ik betreur echter dat ik mij nervaring niet vroeger met mijn teams heb gedeeld.” Het probleem ligt nog niet achter de rug, maar iedereen stelt vast dat jonge mannen die vastbesloten zij n om een harmonieus evenwicht tussen carrière en privéleven te bewaren, aanzienlijk bij dragen tot verandering.
Gender niet meer bepalend
Als Brusselse staatssecretaris voor gelijke kansen sloot Bianca Debaets de vergadering door de vooruitgang sinds 1948 te onderstrepen – onder andere het stemrecht voor vrouwen. Toch betreurde ze de nog te lage percentages van vrouwen in de directieteams van ondernemingen. Ze pleitte voor een tijdelijke invoering van quota’s om het ondernemerschap van vrouwen te stimuleren, want dit is voor iedereen positief. Cécile Vicard wist er aan toe te voegen dat zij zeer vroeg had beslist dat gender niet bepalend zou zij n voor wat ze zou doen.”