Onze non-verbale communicatie beheersen? Een noodzaak voor wie wil overtuigen en motiveren. Onbewust herhaalde gebaren worden namelijk ervaren als onbeholpen en/of als een interferentie die uiteindelijk zelfs onze woorden tegenspreken.
Dankzij een beter inzicht in onze lichamelijke houding en onze gebaren begrijpen we eerst en vooral beter waarom we de aandacht van het publiek of onze zelfbeheersing kwijt zijn. Nadien is het gemakkelijker om dit te verhelpen. We beschikken allemaal over het vermogen om een ‘publiek zelfbeeld’ te ontwikkelen en te beheersen, zonder daarbij onze authenticiteit te verliezen. Het is dit facet van onszelf dat tijdens presentaties, tijdens een evenement of voor de camera optreedt.
Non-verbale communicatie
Met non-verbale communicatie bedoelen we gewoonlijk alle lichamelijke houdingen: van de gebaren tot de blik, de stem, de intonatie en de spraaksnelheid.
Ons persoonlijk gestructureerd gebarenregister komt aanvankelijk voort uit onbewuste nabootsingen in ons gezin, vervolgens uit onze omgeving en uiteindelijk uit de kringen waar we actief in zijn. Bij stress nemen deze ‘herhaalde gebaren’ toe. Een presentator zal bijvoorbeeld zijn keel vaker schrapen dan normaal of zich zo vaak het gezicht krabben dat hij een irriterende indruk achterlaat. Dit gebarenregister veranderen, dat al in de prilste kinderjaren is ontstaan, lijkt moeilijk tot onmogelijk. En toch…
Een neutrale en welwillende observatie laat ons bewust worden van de manier waarop we ons uiten en bewegen. Eenmaal we ons bewust zijn van onze houding en gebaren, krijgen we de kans om die te veranderen of in ons voordeel te laten spelen. De meest succesvolle sprekers verfijnen trouwens hun houding in de loop van de tijd om meer samenhang te creëren tussen wat ze zeggen en wat ze laten zien.
Het publieke zelfbeeld
“Ik kan het niet, het ligt niet in mijn aard.” Gebaren aanpassen die aanvoelen als een deel van uw identiteit, geeft de indruk minder authentiek te zijn of zelfs uw persoonlijkheid te verliezen. Deze vrees verschijnt in het bijzonder wanneer de publieke ‘zelf’ op eenzelfde niveau wordt geplaatst als de privé ‘zelf’. Dit schept verwarring, zoals wanneer iemand probeert te behagen wanneer het eigenlijk op overtuigen aankomt. Uit deze verwarring en deze verschillende belangen kan een angst voortkomen om in het openbaar te spreken. Zijn eigen gebaren begrijpen en ze veranderen voor een toespraak verandert of ontaardt een persoon in geen geval. Het is een manier om te dit ‘publieke zelfbeeld’ te bereiken, dat nodig is voor elk type toespraak.
Een flink deel van de hersenactiviteit is verbonden aan vitale mechanismen: ademhalen, praten … De toegepaste neurowetenschap vertelt ons dat we sommige aspecten van deze automatismen kunnen beheersen en er meer controle over kunnen winnen. Daarnaast helpen yogatechnieken in combinatie met toneelpraktijken ons om onze eigen ademhaling beter waar te nemen, wat nuttig is voor onze frasering en onze spraak.
Een dergelijke aanpak levert talrijke voordelen op: beter stressbeheer, meer zelfvertrouwen, een stabielere en meer zelfzekere lichamelijke houding, versterking van het geheugen door het geheugensteuntje waarbij woord en gebaar met elkaar verbonden worden, en tot slot meer overtuigende speeches.
Non-verbale communicatie vergroot ook de impact van het woord. Hoe samenhangender het gebaar is met de spraak, hoe groter de kans op overtuigen.
Een betere beheersing van de eigen metacommunicatie biedt nieuwe mogelijkheden voor elke toespraak. Elke gelegenheid wordt een voorwendsel om deze nieuwe publieke zelf te oefenen, te testen, te verbeteren, de gebaren te vinden die de aandacht trekken. En – aardig meegenomen – u geniet van de nieuwe overtuigingskracht terwijl u zichzelf blijft.
Laure Gervais, life coach & coach en communication