[Coproductie] De circulaire economie profiteert van een nieuwe aanpak op het gebied van governance. Deze nieuwe aanpak is gericht op het analyseren en opheffen van regelgevende en administratieve belemmeringen die een aanpak ter bevordering van goede praktijken in de weg zouden staan. CiRèDe kon dus een eerste verslag opstellen waarin een reeks maatregelen werd voorgesteld ter vergemakkelijking van de tijdelijke bewoning, de fase van afval (met inbegrip van interregionale harmonisatie) en de identificatie van het meest geschikte onroerend voed voor elk economisch project.
CiRèDe: een mechanisme om belemmeringen voor de ontwikkeling van de circulaire economie te identificeren
Tijdens zijn vergadering van 2 mei heeft de Brusselse regering het eerste CiRèDe-verslag aangenomen. De naam CiRèDe is gegeven aan het systeem ter identificatie van de technische-administratieve belemmeringen voor de ontwikkeling van de circulaire economie in het BHG.
In feite is een reeks belemmeringen geïdentificeerd en een eerste werkprogramma heeft zich geconcentreerd op de volgende drie thema’s:
- Tijdelijke bewoningen het uitvoeren van tijdelijke circulaire activiteiten
- Afvalwetgeving (met een focus op interregionale harmonisatie).
- Verbeterde toegang tot de informatie over het rechtskader van een goed om de ontmoeting tussen vraag en aanbod van ruimten voor de realisatie van circulaire economische activiteiten te vergemakkelijken
Tijdelijke bewoning: een reeks acties om los te komen van een achterhaald regelgevend kader
Met betrekking tot de tijdelijke bewoning is er behoefte aan flexibiliteit in de regelingen, met inachtneming van de eisen op het gebied van milieu en veiligheid van burgers. Deze flexibiliteit moet de mogelijkheden omvatten van het ontstaan van nieuwe, meer circulaire modellen of de combinatie van functies.
CiRèDe heeft dus een reeks acties geformaliseerd die moeten worden uitgevoerd. Onder hen:
- De versoepeling of zelfs de vrijstelling van de vergunningsprocedures;
- De mogelijkheid om een hernieuwbare tijdelijke vergunning van 3 jaar te aanvragen;
- Een vergemakkelijking van een verandering van gebruik/bestemming van een goed om het aanbod van gebouwen voor tijdelijke bewoning te ontwikkelen en om in de behoefte aan ruimte te voorzien.
Interregionale harmonisatie van de afvalwetgeving
Op het niveau van de afvalregelgeving en de interregionale harmonisatie daarvan hebben de acties zowel betrekking op complexe dimensies, zoals de harmonisatie van de bepalingen inzake de einde-afvalfase, als op meer operationele kwesties, met name met betrekking tot vergunningen, rapportage en traceerbaarheid bij de inzameling en het vervoer van afval van hulpbronnen.
Wettelijke situatie van onroerend goed: naar beter toegankelijke gegevens
Ten slotte, wat de informatie over de regelgevings van een eigendom betreft, zien wij dat de economische actoren zich onvoldoende bewust zijn van deze kwestie.
De gegevens die over de vastgoedmarkt worden verstrekt, zijn in dit stadium nog onvoldoende toereikend. In overleg met gemeenten en tussenpersonen zal de regio daarom werken aan het verbeteren van de volledigheid, beschikbaarheid en zichtbaarheid van gegevens. Het belangrijkste doel is om te voorkomen dat bepaalde bedrijven onroerend goed kopen of verhuren, waarin zij hun activiteiten niet kunnen ontwikkelen wegens gebrek aan adequate stedenbouwkundige vergunningen.
Een initiatief waarbij de sociale partners en overheidsinstanties betrokken zijn
Op het formulier heeft CiRèDe gewerkt als onderdeel van een echt partnerschap tussen de sociale partners en de openbare instanties. Bij alle stadia van het proces werden dus alle stakeholders betrokken. Een noodzakelijk partnerschap om ervoor te zorgen dat de belemmeringen waarmee de actoren op het terrein te maken krijgen (zowel vanuit het oogpunt van ondernemers als van de overheden) in kaart worden gebracht en dat er oplossingen worden gevonden die voor alle actoren aanvaardbaar zijn. En dit alles zonder de wettelijke basis te vergeten om ons recht op een gezond milieu te beschermen.
De circulaire economie vergt een heroverweging van de manier waarop de regelgeving tot stand komt
CiRèDe heeft het identificeren van talloze belemmeringen mogelijk gemaakt. Deze hebben betrekking op zowel de afvalwetgeving, stedenbouwkundige en milieuvergunningen, de wetgeving inzake stedenbouw en ruimtelijke ordening, de voorbeeldfunctie van de overheid, productnormen en risicobeheer.
Deze situatie vormt om verschillende redenen een uitdaging:
- Innovatieve bedrijfsmodellen met ecologische en sociale waarde worden te vaak benadeeld vergeleken met traditionele bedrijfsmodellen. Men kan stellen dat dit komt door een regelgeving die niet is aangepast aan innovatie (bv. de duur van een stedenbouwkundige procedure in het kader van een tijdelijk/onafhankelijk beroep).
- Het groot aantal voorschriften zonder inclusieve visie en het gebrek aan middelen om ze af te dwingen, spoort illegaliteit aan ten koste van de effectieve naleving van het staatsrecht op een gezond milieu waarvan alle burgers zouden moeten genieten (bijv.: degenen die de wet niet naleven hebben een concurrentievoordeel ten opzichte van hun concurrenten die de wet proberen na te leven, met name omdat ze minder snel worden gecontroleerd);
- veel belemmeringen worden door ondernemingen geïdentificeerd, terwijl het soms gaat om een gebrek aan begrip of toegang tot informatie;
- elk bestuur heeft haar eigen werkcultuur en legitieme zorgen. Er is een gebrek aan een globale visie die structurerend en geïntegreerd is.
De filosofie en methodologie die door CiRèDe wordt aanbevolen is een echt antwoord op deze verschillende uitdagingen. De belemmeringen konden per prioritair thema worden gegroepeerd aan de hand van een objectieve analyse van hun milieueffecten, hun effect op de circulaire economie en de mogelijkheid om ze op korte termijn weg te nemen, zodat er in de praktijk snel winst kan worden geboekt.
Op basis van zeer concrete elementen bewijst de relevantie van de daaruit voortvloeiende voorstellen dat cocreatie mogelijk is. Men heeft ook kunnen vaststellen dat de betrokkenheid van de stakeholders aan het begin van het regelgevingsproces een garantie is voor een beter begrip van de regel, een betere naleving ervan en dus een betere bescherming van het milieu en het recht op een gezond milieu voor de burgers.
Op deze manier kan de overheid zich positioneren als begeleider van de Brusselse beroepsbevolking en facilitator van projecten met een hoge milieu- en maatschappelijke waarde.
De stakeholders van CiRèDe werken nu aan de uitvoering van de acties die zijn vastgesteld aan het einde van deze eerste fase van het werk, om te zorgen voor een effectieve uitvoering van een reeks acties tegen het einde van 2019.