Streven we niet allemaal naar geluk, ook op ons werk? Daar brengen we immers meer tijd door dan thuis. Maar wat bepaalt of we ons er goed voelen? Wij stelden de vraag aan twee experts en enkele werknemers.
Als we zeggen dat de stress op het werk toeneemt, trappen we beslist een open deur in. Kijk maar naar de stijgende cijfers van het absenteïsme wegens stress, het aantal mensen met een burnout of een hoge mentale belasting. Griet Deca, Chief Happiness bij Tryangle, meent dat “de wet op het welzijn bij de uitvoering van werk de werknemers niet langer voldoende beschermt.”
Mogelijke oorzaken hiervoor zijn het feit dat wij steeds online zijn, terwijl de grens tussen werk en privé vervaagt. “Wij doen permanent een beetje van alles en dat heeft een nefaste uitwerking op onze gezondheid. Ons brein is niet geprogrammeerd om de hele tijd overprikkeld te worden”, zegt Stéphanie van de Perre, coach, consultant en trainer bij Growing Attitude.
“Ook perfectionisme is een belangrijke bron van stress: hoe verzoen je dat immers met het tempo en de werklast die aan de werknemers worden opgelegd?”
Griet Deca meent dat een van de oplossingen erin bestaat om zoveel mogelijk bedrijven aan te moedigen om preventief te handelen: “Werknemers gelukkig maken moet voor bedrijven een prioriteit zijn”.
Stéphanie van de Perre is het hiermee eens, maar spreekt liever over levenskwaliteit op de werkvloer: “Bedrijven moeten in actie komen vóór werknemers zich slecht beginnen te voelen. Ze dragen de verantwoordelijkheid om een optimale omgeving te creëren waarin de werknemer zijn taken in een constructieve context kan uitvoeren.”
Bedrijven die beseffen dat ze verantwoordelijk zijn
Beide experts zijn blij dat bedrijven steeds beter inzien hoe belangrijk welzijn en geluk op het werk zijn. “De mentaliteitsverandering gaat traag, maar ze is er”, aldus Griet Deca. Dat blijkt ook uit de Week van het Werkgeluk die Tryangle in september organiseerde: “Heel veel bedrijven namen deel, organiseerden acties en ondertekenden ons Manifest van het Werkgeluk.”
“Steeds meer bedrijven investeren hier inderdaad in, ook al weten ze niet altijd hoe eraan te beginnen”, meent ook Stéphanie van de Perre. Bedrijven begrijpen voor welke uitdagingen ze staan en wat dit hen kan opleveren.
Veel studies tonen het verband aan tussen het prestatieniveau en de levenskwaliteit van werknemers op het werk. “Menselijk kapitaal moet je waarderen en koesteren. Je positioneren als een organisatie met aandacht voor het welzijn van haar medewerkers is ook een instrument om talent aan te trekken en te behouden.”
Maar wat bepaalt ons welzijn op het werk?
Stéphanie van de Perre ziet drie grote pijlers voor de levenskwaliteit op het werk. De eerste is het management, de manier waarop de workflow, werklast, jobinhoud, communicatie en managementmethodes worden georganiseerd. De intermenselijke relaties vormen de tweede pijler: de sfeer tussen medewerkers, de relaties met en de ondersteuning door de hiërarchie.
En ten slotte is er het individu zelf. Is het werk zinvol voor hem of haar? In overeenstemming met zijn of haar waarden? Welke evolutiemogelijkheden zijn er? Is er een goed evenwicht tussen werk en privé? Het belang van deze pijlers kan voor elke werknemer verschillend zijn.
Als Chief Happiness stelt Griet Deca vast dat mensen vooral ongelukkig op hun werk rondlopen als ze de indruk hebben dat ze slechts een nummer zijn en als het overzicht over de organisatie ontbreekt. “Wie de zin van zijn werk niet inziet, haalt er ook geen voldoening uit”, zegt ze. Ook destructieve communicatie, onder collega’s en met leidinggevenden, speelt een belangrijke rol.
Onze experte wijst erop hoe belangrijk het menselijke aspect is en dat niet alleen prestaties en productiviteit een rol mogen spelen. “Op je werk moet je ook kunnen praten over koetjes en kalfjes, over je vakantie en je kinderen.” Stéphanie van de Perre bevestigt dat bedrijven meer moeten investeren in de “soft skills”-opleiding van hun managers: “Sommige managers zijn heel deskundig op hun domein en komen dan plots terecht aan het hoofd van een team, zonder grondige opleiding. Terwijl ze toch verantwoordelijk zijn voor het welzijn van hun mensen. Daarom moeten ze tools aangereikt krijgen om die rol te vervullen.”
De gulden middenweg
De grootste uitdaging voor bedrijven die het ernstig menen met het welzijn of geluk op het werk is het vinden van de gulden middenweg, zowel voor bedrijven als werknemers. Een bedrijf is geen pretpark, aan elke job kleven minder aangename aspecten. Stéphanie van de Perre legt uit: “Voor elke persoon moet de balans tussen de zogeheten ‘stressoren’ (alles wat energie opslorpt) en de elementen die juist energie geven positief zijn.”
Iedereen zou voor zichzelf moeten nagaan hoe hij of zij zich voelt en daarbij ook rekening houden met het privéleven. “Als je thuis veel last hebt van diverse stressoren, heeft dat natuurlijk ook een impact op je werk – en omgekeerd.” Ook in bedrijven is die oefening nuttig: elke medewerker ontvangt een persoonlijke balans, de hiërarchie een geanonimiseerd rapport van de energietoestand van alle medewerkers, met specifieke aanbevelingen. “Genoeg om organisaties en werknemers ideeën te geven om vooruitgang te boeken …”, besluit Stéphanie van de Perre.
Griet Deca (Tryangle)
Stéphanie van de Perre (Growing Attitude)
Werknemers krijgen het woord
- Maëlle, 35 jaar, event organizer: “Ik voel mij blij en tevreden op mijn werk als we een groot project succesvol afsluiten. Na wekenlang rushen en stressen kijk ik uit naar een adempauze.”
- Axelle, 27 jaar, administratief bediende: “Ik ben niet heel gelukkig op mijn werk, want ik haal weinig voldoening uit mijn jobinhoud. Mijn leidinggevende onderschat voortdurend de tijd die ik nodig heb voor taken en verstaat niet dat ik zo vaak verdrink in het werk.”
- André, 55 jaar, logistiek manager: “Ik ging altijd graag werken, tot er twee jaar geleden een nieuwe leidinggevende kwam, die op 30 jaar meent alles te weten en veranderingen oplegt zonder enig nut. Ik sta niet negatief tegenover aanpassingen, maar ik vind dat er ook rekening zou moeten worden gehouden met onze ervaring en knowhow.”
- Cassandra, 38 jaar, boekhoudster: “Een van de mooiste aspecten van mijn werk is het goede evenwicht tussen werk en privéleven. Ik heb bovendien een vertrouwensrelatie met mijn baas. Hij twijfelt nooit om mij een dagje te laten telewerken als ik om één of andere persoonlijke reden thuis moet zijn. Hij weet dat hij op mij kan rekenen om het werk altijd op tijd klaar te krijgen.”
- Alain, 50 jaar, community manager: “Of je gelukkig bent op je werk hangt van veel factoren af. Wat ik het belangrijkste vind? Een goede verstandhouding en collegiale en eerlijke samenwerking met mijn rechtstreekse collega’s, erkenning, respect en transparantie van de hiërarchie en ten slotte leuk werk dat voor mij zinvol is.”
- Amélie, 42 jaar, marketeer: “De relaties met mijn collega’s en het management zijn voor mij doorslaggevend. Ik moet hun manier van werken zinvol vinden en me gerespecteerd voelen bij elk contact. Ik wil duidelijkheid in wat mijn manager van mij verwacht, maar ik moet ook creatief kunnen innoveren en me daarbij door haar gesteund voelen.”