De verborgen talenten van neurodivergenten

Waarom wij kunnen werken? Waarom wij kunnen uitmaken welke acties we moeten ondernemen? Wat onze relatie bepaalt met anderen en met onszelf? Drie maal hetzelfde antwoord: de manier waarop onze hersenen de informatie ontcijferen die onze zintuigen oppikken, onze emoties beheren en (al dan niet bewuste) beslissingen nemen. Vanzelfsprekend neemt ieder van ons de omliggende wereld op een unieke manier waar, door een soort ‘eigen bril’. Normaal: wij hebben allemaal een eigen zenuwstelsel en hersenfunctie. Maar sommigen van ons zijn toch nog anders dan de meerderheid.

Neurodiversiteit = alle neurocognitieve varianten van de mensheid

Binnen de neurocognitieve varianten van de mens – de zogenaamde ‘neurodiversiteit’ – wordt een onderscheid gemaakt tussen neurotypische mensen (van wie de neurocognitieve werking binnen de statistische norm valt) en neurodivergente mensen of atypische mensen, die dus buiten die statistische norm vallen (HIP of Hoog Intellectueel Potentieel, ASS (Autisme Spectrum Stoornis) inclusief het Syndroom van Asperger, Dyslexie en ADHD (Attention Deficit Disorder met of zonder Motorische Hyperactiviteit). 20% tot 30% van de bevolking, dus ook in bedrijven, zou neurodivergent zijn. Maar de meeste mensen zijn zich hier niet van bewust. Daarom kan dit kan leiden tot conflicten, ziekteverzuim, verlies van motivatie, burn-out, ontslag, enz.

Mensen met een Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) zijn creatief en zien overal dringende zaken

Je collega ergert je omdat ze nooit lijkt te luisteren als je tegen haar praat, omdat ze systematisch haar spullen kwijtraakt, omdat ze eindeloos vraagt naar samenvattingen van de richtlijnen die je n+1 tijdens een vergadering heeft gegeven, terwijl je sowieso weet dat ze die taken nooit zal voltooien omdat ze ongelooflijk slordig is en zich laat afleiden door een kopje koffie met een toffe collega of de dringende behoefte om boodschappen te doen op de eerste dag van de solden. Misschien heb je te maken met een casus van gemengde ADHD (impulsief-hyperactief en onoplettend). Dit profiel is nieuwsgierig, spontaan, creatief, heeft een hekel aan routine, moet innoveren en zijn of haar grenzeloze fantasie en energie gebruiken. Zulke mensen zijn vaak extravert en hebben boordevol humor. Ze zijn gemotiveerd als ze de kans krijgen om out of the box te denken, als ze energie kunnen inboezemen aan een groep, als ze hun algemene visie mogen geven of meerdere dingen tegelijk kunnen doen. Hoe heroverweeg je de baan van een dergelijk persoon, zijn omgeving of zijn functie binnen het bedrijf?

Mensen met het Syndroom van Asperger hebben een analytische geest en aanleg voor oplossingen

Hij leeft in een eigen wereldje. Hij lijkt te zweven in zijn lange, magere en slungelige lichaam. Hij lacht niet veel, behalve om zijn eigen grappen. Hij luncht zelden met zijn collega’s, lijkt verlegen en ongemakkelijk. Als hij begint te praten komt daar geen einde aan. Precies een uiteenzetting aan hooggeschoolden. Hij doet altijd overdreven zijn best, komt te vroeg aan en vertrekt ’s avonds laat. Hij heeft voor alles een oplossing, maar aanvaardt geen complimenten. Vervelende vent! Werk is blijkbaar het enige dat telt voor hem. En plots komt hij niet meer opdagen. Je verneemt dat hij aan een burn-out lijdt… Welke moeilijkheden en welke vaardigheden kenmerken dit vreemde profiel?

Over de auteur

Charlotte Riedberger, Doctor in de psychologie en onderwijskunde