De export van tweedehandswagens is fel achteruitgegaan. Twee of drie jaar geleden vertrokken nog honderden duizenden wagens via Antwerpen, maar dit is voltooid verleden tijd. De reden hiervoor is de aanscherping van de Afrikaanse wetgeving aangaande de invoer van auto’s. Deze situatie vertoont echter ook positieve kanten.
Sommigen dachten waarschijnlijk dat de strengere antivervuilingsnormen, en dan in het bijzonder de invoering van de zogenaamde lage-emissiezones in grote steden als Brussel, de verscheping van tweedehandswagens naar Afrika zou doen toenemen. Maar ondertussen is ook de Afrikaanse wetgeving ter zake plots veel strenger geworden: met uitzondering van Benin, waar oude voertuigen nog steeds terecht kunnen, verbieden de andere West-Afrikaanse landen nu de invoer van auto’s die meer dan vijf jaar oud zijn.
Het eerste slachtoffer van deze plotselinge vertraging van de export is het ‘roll-on roll-off’ terminalproject, waarvan de Haven van Brussel tot enkele maanden geleden nog droomde. Hierbij was het de bedoeling om de verkoop van gebruikte wagens van het centrum van Molenbeek en Anderlecht – en dan in het bijzonder van de Heyvaert wijk – over te hevelen naar het havengebied. Dat zal niet doorgaan, want het aantal te exporteren voertuigen ligt nu veel te laag. Eind 2018 moest de Raad van Bestuur van de Haven van Brussel de toekenningsprocedure van een exploitatieconcessie voor de terminal stilleggen.
Om positieve stromen tussen West Afrika en Europa in stand te houden lanceerde de Haven van Antwerpen het project Carloop. “Een jaar lang hebben we daarmee de repatriëring van afgedankte auto’s uit Benin, het centrum van deze handel in Afrika, uitgetest, uiteraard om de wagens volgens goede praktijken te recyclen”, vertelt Catherine Lenaerts, General Manager van Febelauto. “Maar we stelden helaas vast dat het totale gewicht van de containers in Benin hoger was dan het gewicht van diezelfde containers bij hun aankomst in Antwerpen …” Wanneer tweedehands auto’s in Afrika terechtkomen, worden ze aangevallen door plunderaars die ze bij het verlaten van het schip ontmantelen. Ditzelfde fenomeen heeft zich duidelijk voorgedaan tijdens de repatriëring van afgedankte voertuigen vanuit Afrika naar Europa voor recycling. Met als gevolg dat de stromen waarop Campine, Galloo Recyclage of Toyota rekenden veel lager waren dan verwacht.
Een groen alternatief voor tweedehands onderdelen?
Het ziet er naar uit dat de reïncarnatie van deze voertuigen eerder hier, bij ons, dan in Afrika zal moeten gebeuren. En misschien biedt een dergelijke omwenteling positieve uitzichten: “Door meer voertuigen voor demontage, sanering en recycling hier te houden, zullen onze leden hun activiteiten kunnen ontwikkelen. Want hoe meer afgedankte auto’s gerecycled en teruggewonnen worden, hoe beter de infrastructuren worden benut”, verklaart Catherine Lenaerts. Ook voor het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie (GPCE) is dit goed nieuws, want dit zou de levering van tweedehands wisselstukken flink verbeteren.
De export van een volledige wagen naar Afrika genereert een omzet van 1000 euro, terwijl de herverkoop van elk van zijn onderdelen in één van de vijftien door Leefmilieu Brussel erkende demontagecentra een drie tot vier keer hogere omzet mogelijk maakt. Tegelijk bevoorraden we op die manier de Europese en Afrikaanse markten met hoogwaardige tweedehands onderdelen en bieden we betere werkgelegenheid voor demonteurs en gekwalificeerde technici die in overeenstemming met de milieuwetgeving werken. Kortom, een groen alternatief dat ten goede komt aan alle belanghebbenden, inclusief de Afrikanen.