Brussel is de thuishaven van een twintigtal EU organisaties, 29 internationale scholen, 5.400 diplomaten en ten minste 20.000 lobbyisten. De titel van hoofdstad van Europa is dus welverdiend. Volgens de jongste statistieken van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) zien we een toename van het aantal inwoners afkomstig uit andere werelddelen, onder meer Azië. Hoe leven geëxpatrieerden in Brussel? Wij stelden de vraag aan vijf recente Brusselaars.
Lynn Wei, 34 jaar, uit Shanghai (China)
©DR
Lynn is doctor in de Chinese geneeskunde en woont nu al zes jaar in Brussel. Oorspronkelijk kwam ze voor een specialisatie aan de VUB. Vandaag werkt ze als acupuncturist aan het Terkameren Medical Center.
Hoe beeldde u zich Brussel in voor uw aankomst? Hoe is dit beeld ondertussen geëvolueerd?
Van Brussel en België wist ik helemaal niets voor ik hier toekwam. Ik had gewoon horen spreken van de architectuur in Brussel en de mooie gebouwen die hier staan. Tijdens de afgelopen zes jaar hier heb ik heel wat boeiende zaken ontdekt. Er zijn ook veel concerten, culturele evenementen enz. Ik ben geboeid door de Franse literatuur en de filosofie. Ik blijf de stad ontdekken via de Brussels Academy. Ik heb kennis gemaakt met het surrealisme, de Belgische eigenheid en het design van Vlaamse meubelen. Ik waardeer de culinaire verscheidenheid hier in Brussel, de vele tweedehandswinkels, de boekhandels, de gedeelde wagens… Allemaal zaken die in Shanghai veel minder voorkomen.
Kunt u Brussel met Shanghai vergelijken?
Deze twee steden zijn heel verschillend, zeker op cultureel vlak. De bevolking van Shanghai is veel omvangrijker dan die van Brussel en zelfs die van gans België. Maar Shanghai is zoals Brussel zeer kosmopolitisch. Mensen uit gans Azië komen bij ons werken. Wij zijn zeer open van geest en bieden veel uitzichten, maar de competitie is er zeer hard. Het grootste verschil, denk ik, is het tempo van het leven in Shanghai. De mensen eten snel, ze stappen snel … Hier leven de mensen op een meer ontspannen manier. Verder vind ik dat er in Brussel ook veel expats zijn: degenen die voor de Europese instellingen werken, uiteraard, maar ook vele studenten, onder wie heel wat Chinezen, die hier steeds talrijker worden.
Zijn er zaken die u in Brussel niet aanstaan?
Vrienden maken is hier niet bijzonder gemakkelijk. Maar eenmaal u dieper kennismaakt met een Belg, duurt de vriendschap levenslang! Ik vond in het begin dat de mensen hier nogal conservatief ingesteld waren, en vrij moeilijk te benaderen. Aanvankelijk was het voor mij echt geen lachertje: ik praatte toen helemaal geen Frans en de cultuur week enorm af van de mijne. Gelukkig kreeg ik hulp van de universiteit en kon ik op die manier vriendschapsbanden aanknopen met Belgen, die vaak ouder zijn dan ik en mij veel praktische tips hebben gegeven.
Mist u China? Is het voor iemand van Chinese afkomst aangenaam om in Brussel te leven?
Ik mis mijn familie en mijn ouders. Daarom keer ik één à twee keer per jaar terug naar China. Maar voor het overige vind ik nagenoeg alles wat ik nodig heb, hier in Brussel. Ik stel trouwens vast dat de Chinese gemeenschap hier toeneemt. Er zijn veel Chinese studenten omdat de universiteiten masteropleidingen speciaal voor hen inrichten. Ik zie ook gezinnen uit de middenstand en zelfs van de hogere sociale klasse die van China naar Brussel komen om hun kinderen een beter onderwijs te geven, naast minder vervuilde lucht en gezond voedsel.
Hoelang denkt u in Brussel te blijven? Overweegt u een terugkeer naar China, vroeg of laat?
Ik weet niet of ik hier mijn ganse leven zal doorbrengen, maar voor het ogenblik ben ik tevreden. Ik heb twee banen in klinieken, ik volg nog steeds Franse les en studeer bovendien viool. Ik zou ook graag doctoreren en ben op zoek naar een promotor. Als ik er een vind, blijf ik vier of vijf jaar langer.
Massimo en Lucia Serpieri (50 jaar), uit Rome, Italië
©DR
Massimo werkt voor de Europese Commissie terwijl Lucia tot verleden jaar voor de lobby van Telecom Italia actief was. Ze hebben drie kinderen: een meisje van 17 en een tweeling van 13.
Hoe vergelijkt u Rome met Brussel?
Massimo: Rome is een eerder chaotische stad terwijl Brussel een meer menselijke dimensie behoudt. Het is hier dan ook gemakkelijker is om zijn leven te plannen. We merken dat de mensen in België lokaal leven. Ze zijn zeer gehecht aan hun gemeente. Nochtans bestaat er in Brussel een sterke aanwezigheid van geëxpatrieerden zoals wij. Expats vinden soms dat de Belgen nogal in zichzelf gekeerd zijn en dat het niet altijd gemakkelijk is om bruggen te bouwen tussen de twee werelden.
Lucia: Anderzijds is het vrij gemakkelijk om vrienden te vinden die uw taal spreken en uw humor begrijpen wanneer u het werk verlaat. Let wel, we hebben vrienden overal.
Zijn er zaken die u in Brussel aanstaan of tegensteken?
Lucia: Ik apprecieer het artistieke aanbod hier. Iedereen kan naar de gemeentelijke academie en daar tegen een zeer schappelijke prijs allerlei opleidingen volgen. Wij hebben drie kinderen. Voor hen is zoiets geweldig. Er bestaat ook een ruim aanbod aan sport en vrijetijdsbesteding. De kinderen groeien hier op in een minder stresserende omgeving dan in andere steden als Parijs of Rome. Hier kunnen ze probleemloos de bus nemen naar een of andere activiteit.
Massimo: Weliswaar heerst er sinds de terreuraanslagen een gevoel van onbehagen en onveiligheid in de expatgemeenschap. Onderwerpen als immigratie en terreur liggen zeer gevoelig.
Lucia: Ik ben vooral bezorgd om de traagheid van de administratie. Wij betalen nochtans nagenoeg 50% belasting op ons inkomen. Ik heb bijvoorbeeld heel lang moeten wachten op de hernieuwing van mijn verblijfskaart. Deze vertragingen zijn waarschijnlijk te wijten aan de veelvoudige beslissingen en de kosten.
Overweegt u voor de rest van uw leven in Brussel te blijven of keert u op het einde van uw carrière terug naar Italië?
Vooral in de lente en de zomer hebben we heimwee naar Italië. Geef toe: het weer is in België vaak allesbehalve. Wij zullen waarschijnlijk een optrekje behouden in België maar het merendeel van het jaar in Italië doorbrengen. Een appartementje in de hoofdstad van Europa is best handig. We zijn het culturele leven hier gewoon en waarschijnlijk zullen we dat in Italië missen. Met dat optrekje zullen onze kinderen en wijzelf nu en dan onze vrienden in Brussel kunnen komen bezoeken.
Meisoon Nasralla (39 jaar), uit Manchester, Groot-Brittannië
Meisoon belandde vijf jaar geleden in Brussel en werkt nu in een communicatiebureau.
D.R.
Welk beeld had u van Brussel voor u hier toekwam?
Toen ik, nagenoeg 16 jaar geleden, Brussel voor de eerste keer bezocht – nog voor mijn beslissing om me hier te vestigen – kende ik niemand ter plaatse. Ik stond toen niet echt onder de indruk van deze stad. De Grote Markt en de omliggende buurt vond ik prachtig, maar ze hebben mij niet overtuigd om hier te komen leven. Nadien ben ik meerdere keren teruggekomen en mijn vrienden hebben mij wijken getoond die ik niet kende: Matongé, de Sint-Bonifaciuswijk en de vlakbij gelegen Kasteleinwijk. Al deze buurten hebben een eigen temperament en daarin schuilt waarschijnlijk het geheim van Brussel: de schoonheid valt niet meteen op, zoals in Parijs, Rome of Londen, maar deze stad heeft een heel eigen charme. Hier gebeurt enorm veel. Een beetje zoeken en u vindt zeker en vast iets dat u interesseert.
En als u vergelijkt met andere steden waar u hebt geleefd?
Waarschijnlijk houd ik zoveel van Brussel omdat de stad iets gemeen heeft met Manchester. In Brussel leven is heel gemakkelijk en er valt altijd wel iets te doen of mee te maken. Deze stad heeft een eigen identiteit en de mensen die er beslissen te leven, verdienen meer bekendheid. Ik heb hier mensen ontmoet van allerlei nationaliteiten en culturen, en dat vond ik enorm leerrijk. Dit jaar heb ik bijvoorbeeld het Griekse Paasfeest gevierd en heb ik aan de collega’s cadeautjes gegeven om het Iraanse nieuwjaar te vieren. Ik heb ook veel Belgen op het werk ontmoet. Ik werk namelijk in een Belgisch bedrijf. In dit opzicht heb ik geluk, want ik weet dat vriendschapsbanden aanknopen soms moeilijker ligt voor wie eerder in de sector van de Europese instellingen actief is.
U staat op het punt om de dubbele Belgische en Britse nationaliteit aan te vragen. Waarom?
Dat is voornamelijk aan de Brexit te wijten. De gevolgen van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie zijn nog niet helemaal duidelijk. Ik wou dus zeker zijn hier te mogen blijven, in Europa te mogen reizen voor mijn werk en naar het Verenigd Koninkrijk terug te keren om mijn ouders te bezoeken. Ik ben nog niet aan het administratieve proces begonnen, maar ik ben er zeker van dat het een boeiende ervaring wordt.
Wenst u uw ganse leven lang in Brussel te blijven of op een bepaald ogenblik naar Groot-Brittannië terug te keren?
Ik wens hier op lange termijn te blijven. Ik houd heel veel van Brussel. Ik voel me hier thuis. Ik heb een flinke groep vrienden en houd meer en meer van België, naarmate de tijd voorbijgaat. Ik geloof dat de levensstandaard hier beter is dan in Engeland.
Thomas Beardslee (41 jaar), uit Colombus, Ohio, Verenigde Staten
Leraar gitaar en ukelele. Thomas Beardslee leeft al zes jaar in Brussel.
V.R.
Waarom bent u naar Brussel gekomen?
Ik heb gewoon mijn vriendin gevolgd, met wie ik ondertussen ben getrouwd. Ik heb hier een stage gedaan en besliste toen om te blijven. Ik vind dat het heel gemakkelijk is om in Brussel – en België in het algemeen – te leven voor wie van een ander land afkomstig is. Mijn vrouw is van Duitse nationaliteit en immigratie verloopt daar stroever dan hier. Sommige Amerikaanse vrienden van mij zijn zich daar gaan vestigen en hebben heel wat problemen meegemaakt. In de Verenigde Staten is het nog erger: voor nieuwkomers een echte nachtmerrie.
Welk beeld had u van Brussel voor uw aankomst? En welke perceptie hebt u vandaag van de stad?
Ik wist bijna niets van Brussel. Gewoon dat het een Europese stad was waar veel Frans werd gesproken. Ik ben hier ondertussen zes jaar. De stad is globaal veel veiliger en vriendelijker dan Colombus, in de deelstaat Ohio, waar ik afkomstig van ben. Vuurwapens zijn hier uit den boze. De stad is nogal divers en het niveau van het geweld ligt hier veel lager dan in mijn geboorteland. Ik heb echter wat moeite met de problemen die de mensen hier aankaarten. Zo bijvoorbeeld het feit dat de verscheidene gemeenschappen in Brussel niet altijd met elkaar communiceren. Er zijn ook zes politiezones die niet systematisch samenwerken. Dat geldt ook voor de 19 gemeenten, die soms moeilijk onderling communiceren. Maar voor het overige vind ik Brussel een geweldige stad.
Hoe verliep uw integratie hier? Voelt u zich op uw gemak?
Ik had al gauw heel wat vrienden, want mijn vrouw was hier al gevestigd. En omdat ik musicus ben, vond ik snel een heleboel andere vrienden. Sommige mensen beweren dat het soms moeilijk is vriendschapsbanden aan te knopen met Belgen, zeker voor wie in het ‘Europese milieu’ werkzaam is. Persoonlijk heb ik daar geen enkel problemen mee ondervonden. Om muziek te spelen, is het echter nu en dan vrij moeilijk, want ik moet constant onderhandelen met de overheden die de reglementeringen inzake geluidshinder willen doen naleven. Een pluspunt is dat de Belgische sociale zekerheid en het statuut van kunstenaar hier in België ons een veel betere levensstandaard verzekeren dan in de Verenigde Staten, waar musici vaak veel moeite hebben om hun ziekteverzekering of hun pensioenbijdragen te betalen.
Overweegt u lang in Brussel te blijven?
Uiteraard! We zijn helemaal niet bereid om Brussel te verlaten! We hebben een huis gekocht, mijn vrouw is zwanger van een tweeling en zal binnen een week of twee bevallen. We hebben trouwens beslist om de kinderen in een Nederlandstalige school in te schrijven. Ik geef muziekles aan Nederlandstalige scholieren en stel vast dat de manier waarop ze zaken op school aanleren dichter aanleunt bij de manier waarop ik zelf werd opgevoed. Er wordt minder van buiten geleerd en de klemtoon ligt eerder op een praktisch onderwijs en de ontwikkeling van een kritische ingesteldheid.