Hervorming van werkvergunningen in België: wat er in 2024 verandert

Sinds 1 oktober 2024 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een nieuwe wetgeving ingevoerd over arbeidsvergunningen voor inwoners van derde landen. We spraken met onze business immigration expert over de verwachte veranderingen.

Sinds 2014 is de wetgeving inzake arbeidsvergunningen in België geregionaliseerd. Terwijl Vlaanderen en Wallonië vanaf 2018 en 2019 hun eigen regels aannamen, bleef Brussel tot dan het oude federale Koninklijk Besluit van 1999 toepassen. Sinds 1 oktober 2024 is dit veranderd met de invoering van een eigen regionale wetgeving. Een revolutie of een eenvoudige bijwerking? Onze business immigration expert Bernard Caris legt het uit.

De basis blijft hetzelfde, de procedures evolueren

Volgens Bernard Caris blijft het algemene principe ongewijzigd: om een persoon uit een derde land in dienst te nemen, is een werkvergunning nodig. Dit principe geldt voor buitenlandse werknemers van buiten de Europese Economische Ruimte (EER), die de Europese Unie, Zwitserland, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland omvat. Deze burgers hebben geen vergunning nodig om in België te werken.

In België is de wetgeving nu geregionaliseerd, wat betekent dat elk gewest (Vlaanderen, Wallonië en Brussel) vrij is om zijn eigen regels vast te stellen. Terwijl Brussel nog gebruik maakte van federale normen die waren afgeleid van een Koninklijk Besluit uit 1999, nam de hoofdstad sinds 1 oktober 2024 haar eigen wetgeving aan. Het doel van deze verandering was om “de regels te harmoniseren” met de regels die al van kracht waren in de andere gewesten van het land, “terwijl bepaalde procedures voor werkgevers vereenvoudigd werden”, legt de advocaat bij het kantoor Younity uit.

Fast track en nieuwe vrijstellingscategorieën

Volgens de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel, Economie en Werkgelegenheid is er een hele reeks controles voordat je een werkvergunning kunt krijgen. Voor 1 oktober 2024 betrof een van de belangrijkste wijzigingen het vrijstellingsproces voor de arbeidsmarkttoets. Als algemene regel moet een werkgever eerst bewijzen dat er geen arbeidskrachten beschikbaar zijn in België of de EER voordat hij een burger van een derde land in dienst neemt. Voor bepaalde beroepen geldt echter een versnelde procedure, wat in het Engels 'fast track' genoemd wordt. In het kader van deze procedure is het mogelijk om deze test over te slaan, waardoor het gemakkelijker wordt om een werkvergunning te verkrijgen.

Onze business immigration expert legt uit dat “het fast-trackprincipe eenvoudig is: bepaalde beroepen, zoals hoogopgeleide beroepen, hoeven de arbeidsmarkttoets niet te doorlopen. Als de aanvrager een hogeronderwijsdiploma heeft en een salaris boven een bepaalde drempel, wordt de werkvergunning sneller verleend”. Deze procedure blijft ongewijzigd in de nieuwe wetgeving, maar bepaalde beroepscategorieën zullen worden toegevoegd of verwijderd, afhankelijk van de behoeften van de Brusselse arbeidsmarkt.

Op weg naar vereenvoudigde procedures

De nieuwe Brusselse wetgeving is bedoeld om bepaalde procedures te vereenvoudigen, vooral met betrekking tot vrijstellingen. “Voor bepaalde soorten vrijstellingen kan een eenvoudige kennisgeving volstaan, waar vroeger een volledige aanvraag nodig was,” voegt Bernard Caris toe. Deze categorieën zullen het mogelijk maken om de administratieve formaliteiten te verminderen en het proces te versnellen voor specifieke profielen, waardoor hun snelle integratie in de Brusselse arbeidsmarkt wordt vergemakkelijkt.

Hoewel deze hervorming geen grote revolutie teweegbracht, was het wel een belangrijke stap in de richting van een meer coherente wetgeving op gewestelijk niveau. Werkgevers en zelfstandigen moesten zich echter aanpassen aan de nieuwe regels om aan de wet te voldoen. “Als bedrijven zich niet aanpassen, kan een werkvergunning worden ingetrokken of geweigerd als er een aanvraag loopt,” concludeert Bernard Caris.