[gastartikel]
De Programmawet van 27 december 2021 voorziet in de invoering van een nieuw bijzonder aanslagstelsel voor ingekomen werknemers, bedrijfsleiders en onderzoekers in België. Dit nieuwe stelsel is in werking getreden op 1 januari 2022.
Tot 2021 werd voorzien in een bijzonder stelsel voor buitenlandse kaderleden die in België werknemer via een administratieve circulaire van 1983. Indien bepaalde voorwaarden voldaan waren, werden deze buitenlandse kaderleden beschouwd als niet-inwoners voor fiscale doeleinden, zodat ze enkel in België belastbaar waren op hun Belgische inkomsten. Het gedeelte van hun inkomsten dat overeenstemde met in het buitenland geleverde prestaties, werd niet belast in België.
Daarnaast kon een forfaitaire vergoeding van kosten eigen aan de werkgever belastingvrij aan de werknemer toegekend worden en dit tot een maximum van 11.250 EUR of 29.750EUR, al naar gelang het geval.
Deze administratieve regeling wordt vandaag de dag vervangen door een nieuw wettelijk stelsel dat gebaseerd is op twee grote onderdelen: enerzijds het bijzonder belastingstelsel voor ingekomen belastingplichtigen (BBIB) en anderzijds het bijzonder belastingstelsel voor ingekomen onderzoekers (BBIO).
Toegangsvoorwaarden tot het stelsel van ingekomen belastingplichtigen (BBIB)
De toegang tot het nieuwe stelsel voorbehouden aan werknemers en bedrijfsleiders die aan de volgende voorwaarden voldoen.
In de eerste plaats moet het gaan om een werknemer of een bedrijfsleider die hetzij rechtstreeks in het buitenland is aangeworven (door een Belgische vennootschap, een Belgische vaste inrichting van een buitenlandse vennootschap of zelfs een VZW of IVZW), hetzij binnen een multinationale groep ter beschikking is gesteld om een in België bezoldigde en belastbare activiteit te verrichten.
Bovendien mag de betrokkene gedurende 60 maanden voorafgaand aan de indiensttreding in België, geen fiscaal inwoner van België zijn geweest, geen beroepsinkomsten ontvangen hebben die onderworpen zijn geweest aan de belasting van niet-inwoners in België, en niet gewoond hebben op minder dan 150 km van de grens.
We wijzen er op dat er geen nationaliteitsvereiste geldt. Een Belgische werknemer die België gedurende 60 maanden heeft verlaten, kan dus genieten van het nieuwe regime indien de overige voorwaarden voldaan zijn.
De betrokkene moet daarnaast ook een minimumbezoldiging van 75.000 EUR van zijn werkgever ontvangen voor de in België geleverde prestaties.
Tot slot moet de werkgever, om van het nieuwe stelsel te kunnen genieten, binnen de drie maanden nadat de betrokkene in België in dienst is getreden, een aanvraag indienen. De betrokkene kan dan gedurende vijf jaar (eventueel verlengd met drie jaar) gebruik maken van het nieuwe stelsel.
Toegangsvoorwaarden tot het stelsel van ingekomen onderzoekers
De voorwaarden om in aanmerking te komen voor het nieuwe belastingstelsel voor ingekomen onderzoekers verschillen licht.
De betrokkene moet in de eerste plaats een werknemer zijn die hetzij rechtstreeks in het buitenland is aangeworven (door een Belgische vennootschap, een Belgische vaste inrichting van een buitenlandse vennootschap of zelfs een VZW of IVZW), hetzij binnen een multinationale groep ter beschikking worden gesteld om een in België bezoldigde en belastbare activiteit te verrichten.
In tegenstelling tot het BBIB staat het BBIO enkel open voor werknemers (bedrijfsleiders zijn uitgesloten).
Vervolgens moet de betrokkene ook als ‘onderzoeker’ kwalificeren. Dit veronderstelt dat deze zich ten minste 80% van zijn/haar werktijd bezighoudt met wetenschappelijk onderzoek en in het bezit is van een specifiek diploma (d.w.z. een doctor of master in de wetenschappen) of ten minste 10 jaar relevante beroepservaring heeft.
Tot slot mag de betrokkene, net zoals voor het BBIB, geen fiscaal inwoner van België zijn geweest, niet onderworpen zijn geweest aan de belasting niet-inwoners voor beroepsinkomsten in België, en niet gewoond hebben op minder dan 150 km van de grens gedurende 60 maanden voorafgaand aan de indiensttreding in België. Ook hier geldt geen nationaliteitsvereiste.
Voor ingekomen onderzoekers daarentegen is geen minimumbezoldiging vereist.
Voordelen van het nieuwe stelsel
De voornaamste voordelen van het BBIB/BBIO zijn drievoudig:
Het eerste voordeel heeft betrekking op de forfaitaire vergoeding van kosten eigen aan de werkgever die vrij van belastingen toegekend kan worden aan de werknemer. Deze kosten mogen forfaitair bepaald worden op 30% van het bruto loon, zonder dat een absoluut plafond van 90.000 EUR per jaar overschreden mag worden. Het is niet nodig om verantwoordingsstukken bij te houden om dit bedrag te verantwoorden. Dit deel van het bruto loon wordt niet mee in rekening gebracht om de minimale bezoldigingsvereiste te controleren.
Daarnaast kunnen de kosten die voorvloeien uit de verhuis van de ingekomen belastingplichtige naar België, de kosten die verband houden met de inrichting van de woning in België alsook het schoolgeld voor verplicht onderwijs van de kinderen van de ingekomen belastingplichtige (of zijn partner) die met hun ouders verhuizen, ook belastingvrij worden terugbetaald.
Ten slotte zal de betrokkene voortaan een beroep kunnen doen op de verdragen ter voorkoming van dubbele belasting, zolang hij voldoet aan de voorwaarden om in België als inwoner van het Koninkrijk te worden beschouwd (in tegenstelling tot de vroegere bijzondere regeling). De twee nieuwe regelingen vereisen echter niet dat de ingekomen belastingplichtigen Belgische fiscale inwoners worden. Om als niet-Belgische fiscaal inwoner in aanmerking te komen voor het BBIB en het BBIO, moet de betrokkene niettemin door middel van een door zijn woonstaat afgegeven certificaat kunnen aantonen dat hij als fiscaal inwoner van die staat aan de inkomstenbelasting is onderworpen.
Positie van de RSZ
De RSZ heeft in haar recentelijke tussentijdse instructies bevestigd dat de werkelijke en forfaitaire uitgaven die op basis van deze nieuwe regeling worden terugbetaald, eveneens zijn vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen (werkgeversbijdragen en persoonlijke bijdragen). Het bedrag dient bijgevolg niet in het DmfA te worden vermeld.
Overgangsmaatregelen
Er werd in een overgangsregeling voorzien voor degenen die momenteel maximaal 5 jaar genieten van het huidig stelsel.
Voor deze belastingplichtigen wordt voorzien in twee mogelijkheden.
Ofwel, indien zij sinds hun eerste tewerkstelling in België voldoen aan de toegangsvoorwaarden tot het nieuwe stelsel (retroactief te beoordelen), kan de werkgever uiterlijk op 31 juli 2022 een verzoek tot overgang naar het nieuwe stelsel indienen. In geval van een positief antwoord van de administratie, zal het nieuwe stelsel van toepassing zijn vanaf 1 januari 2022 voor de resterende tijd van de maximale duur van vijf (of acht) jaar vanaf datum van eerste tewerkstelling in België.
Indien ofwel geen verzoek tot toepassing van het nieuwe stelsel wordt ingediend of indien dit verzoek tot toepassing van het nieuwe stelsel geweigerd wordt door de fiscale administratie, geldt een overgangsregeling van twee jaar waarin ze onderworpen blijven aan het huidig stelsel voor buitenlandse leidinggevenden. Aan het einde van deze periode van twee jaar zal het niet mogelijk zijn om over te schakelen naar het nieuwe stelsel.
Conclusie
Vanaf 1 januari 2022 zullen werkgevers voor hun nieuwe aanwervingen rekening moeten houden met de nieuwe regeling. Werknemers of bedrijfsleiders die momenteel in België zijn en onder de oude regeling vallen, kunnen – onder bepaalde voorwaarden – naar de nieuwe regeling overstappen of nog twee jaar in de oude regeling blijven. Indien een keuze kan worden gemaakt tussen het oude stelsel, dat op 31 december 2023 vervalt, en het nieuwe stelsel voor de resterende 5 of 8 jaar die reeds in België zijn doorgebracht, zal deze keuze moeten worden gemaakt rekening houdend met het feit dat de fictie van het Belgisch fiscaal niet-inwonerschap van onder het oude stelsel niet langer bestaat onder het nieuwe stelsel en dat ingekomen belastingplichtigen, indien zij voldoen aan de voorwaarden van de Belgische fiscaal rijksinwonerschap, belastbaar zijn op hun wereldwijde inkomsten.
Over de auteurs
Sylvie Dumortier, Tax counsel & Nadège Toussaint, Senior Associate bij Claeys & Engels
Gespecialiseerd in « Compensation & Benefits »
