De waarde van uw onderneming kennen is altijd nuttig, ongeacht of u zich voorbereidt op een overdracht of gewoon nieuwsgierig bent. De vraag is echter hoe een dergelijke waardering tot stand komt, en volgens welke methode. Misschien wilt u ook weten hoe u de waarde van de onderneming kunt opkrikken om extra meerwaarde te genereren? Wij bespraken dit met Erick Thiry, verantwoordelijk voor de Transmission Hub bij Beci.

“De waardering van een onderneming is een typische stap van de ondernemer die zijn activiteit wil overlaten en wil weten of hij voor zijn pensioen mag uitkijken naar een kasteel in het Franse Bordelais of een appartementje in de Ardennen …”, zegt Erick Thiry. “Ik maak opzettelijk gebruik van deze metafoor omdat bedrijfsleiders vaak vlak voor hun pensioen niet weten hoeveel de verkoop van hun bedrijf zou kunnen opbrengen of zelfs of ze het verkocht zullen krijgen.”

De meeste ondernemers wachten trouwens op de overdracht van hun onderneming om zich af te vragen hoeveel ze waard is. De waardering van een onderneming zou echter op regelmatige tijdstippen moeten gebeuren. “Natuurlijk kan een buitenkans zich eender wanneer voordoen. Hoe dan ook, een waardering is ook een manier om een heel stel maatregelen door te voeren die de prestaties van het bedrijf zullen verbeteren.”

Waarde en prijs, twee aparte begrippen

Hoe berekent u de waarde van uw onderneming? Het is in ieder geval een moeilijke opdracht, want de voornaamste waarde van een vennootschap bevindt zich niet noodzakelijk waar u het denkt. Erick Thiry licht toe: “Een van de eerste moeilijkheden is de verwarring tussen waarde en prijs.” Dit zijn nochtans totaal verschillende begrippen. “Vaak krijgen we het bezoek van ondernemers die de waarde van hun bedrijf door hun boekhouder hebben laten berekenen. Allemaal goed en wel. Het is echter niet omdat een immobiliënkantoor de waarde van uw huis op 500.000 euro schat dat u het pand tegen die prijs verkocht krijgt.”

Erick Thiry, ©Isopix

Om de waarde van uw onderneming te laten berekenen, klopt u best aan bij specialisten die een erkende evaluatiemethode hanteren. Er zouden wereldwijd meer dan 90 dergelijke methodes bestaan! Erick Thiry maakt echter een duidelijk onderscheid tussen waarderingsmethodes in functie van het verleden van de onderneming en andere methodes die zich eerder toespitsen op de toekomstige resultaten, in functie van het businessplan van de vennootschap. “De meest gebruikte methodes kijken achteruit, naar het verleden van het bedrijf, terwijl overnemers vooral belangstelling hebben voor de toekomst. Idealiter moet de waardering dus met beide aspecten rekening houden”, adviseert hij.

Waarderingen aan de hand van de resultaten baseren zich meestal op de 3 tot 5 jongste boekjaren. Daarmee berekenen ze de vermogenswaarde en de rendementswaarde van de onderneming. Ingeval van toekomstgerichte waarderingen houdt een combinatie van verkregen en voorspelde resultaten rekening met de komende 3 tot 5 exploitatiejaren.

Objectief en subjectief

Een tweede uitdaging in het waarderingsproces van een onderneming is het vinden van een evenwicht tussen objectiviteit en subjectiviteit. Ongeacht de berekeningsmethode die u uiteindelijk verkiest, zullen sommige aspecten altijd subjectief blijven.

Een voorbeeld dat Erick Thiry aanhaalt, is het veelvoud van de EBITDA[1], een methode die in België vaak wordt gebruikt voor KMO’s. De EBITDA is een heel eenvoudig te berekenen en betrouwbare marge. Tijdens het waarderingsproces dient u zich af te vragen hoe u de waarde van deze marge kunt doen toenemen. “Wellicht heeft uw boekhouder een antwoord op deze vraag. Let wel, een toename van deze waarde vereist dikwijls langdurige ingrepen. Een louter boekhoudkundige verrichting zal niet volstaan.”

Wanneer de waarde van de EBITDA vaststaat, moet een vermenigvuldigingscoëfficiënt worden toegepast om de theoretische waarde van de onderneming te bepalen. “Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De berekening van de EBITDA gebeurt zeer objectief, maar het vermenigvuldigingscoëfficiënt is een louter subjectief iets.” Deze factor – die meestal ergens tussen 3,5 en 7,5 ligt – maakt een heel verschil bij het eindresultaat. Een EBITDA van 500.000 euro geeft natuurlijk totaal verschillende waarden naargelang hij door 3,5 of door 7,5 wordt vermenigvuldigd. “Het is natuurlijk interessanter deze coëfficiënt zo hoog mogelijk te kiezen dan de EBITDA te verbeteren. In de praktijk wordt tegelijk op de twee vlakken ingegrepen”, weet Erick Thiry.

Hoe wordt nu deze coëfficiënt gekozen, gezien de impact op het eindresultaat? “Deze factor hangt af van de immateriële waarden van de onderneming”, aldus Erick. “Dit zijn alle waarden en rijkdommen die de onderneming tijdens haar bestaan heeft gecreëerd. Denk maar aan de kwaliteit en de prestaties van de medewerkers, de reputatie, de kwaliteit van de klanten, de processen, het ontwikkelingspotentieel enzovoort.” Bij sommige nieuwe ondernemingen waarvan de waarde op de beurs in miljarden euro’s oploopt, vertegenwoordigt de immateriële waarde meer dan 95% van de algemene waarde.

Hierbij komt nog een extra dimensie: de waarde van de onderneming op de markt. “Als 10 kandidaat-overnemers concurreren voor uw onderneming, zal de coëfficiënt wellicht naar de hoge kant neigen. Zo ook voor uw huis. Als er meerdere kandidaat-kopers zijn, zult u er een betere prijs voor krijgen dan wanneer slechts één persoon belangstelling vertoont.”

Het belang van geoptimaliseerde immateriële waarden

De immateriële waarden, die zo zwaar doorwegen in de waardering van uw onderneming worden geanalyseerd en geraamd aan de hand van een audit. Op die manier verkrijgt u een grafiek die er als volgt kan uitzien.

In bovenstaand schema scoren de immateriële waarden van de onderneming verre van optimaal, waardoor de coëfficiënt eerder naar 3,5 of zelfs minder zal neigen.

In het tweede schema – eventueel van dezelfde onderneming na een degelijke voorbereiding – zijn de immateriële waarden optimaal, met als gevolg een coëfficiënt van 7,5 of zelfs meer!

Hieruit blijkt heel duidelijk hoe belangrijk de voorbereiding van de onderneming op een overdracht wel is. “Als u de verkoop van uw onderneming voorbereidt, krijgt u de gelegenheid om in te grijpen op verscheidene niveaus die doorslaggevend zullen zijn tijdens de waardering.”

Onze deskundige oordeelt dat de waarderingsmethode op zich van minder belang is. Wel moet rekening worden gehouden met toekomstige resultaten van de onderneming, die in de mate van het mogelijke relevant, redelijk en gerechtvaardigd moeten overkomen. “Let vooral op de kwaliteit van de waarden die de onderneming heeft gecreëerd, op haar organisatie en haar ontwikkelingspotentieel”, zegt Erick. “Vandaar onze aanbeveling aan alle bedrijfsleiders: bereid de onderneming voldoende op voorhand voor, voordat u met potentiële overnemers in contact treedt”, besluit hij.

[1] EBITDA = Omzet – Aankopen – Externe lasten – Personeelslasten, ofwel:
EBITDA = Nettoresultaat + Rentelasten + Fiscale lasten + Afschrijvingen en provisies