Op 31 januari 2025 werd het federale regeerakkoord voor de periode 2025-2029 bereikt. Veel van de voorziene maatregelen worden nog in algemene termen verwoord. Zij worden in de komende maanden door de regeringspartijen – soms in overleg met of op initiatief van de sociale partners – verder uitgewerkt voor de uitvoering ervan.
Op 31 januari 2025 werd het federale regeerakkoord voor de periode 2025-2029 bereikt. Veel van de voorziene maatregelen worden nog in algemene termen verwoord. Zij worden in de komende maanden door de regeringspartijen – soms in overleg met of op initiatief van de sociale partners – verder uitgewerkt voor de uitvoering ervan.
De regering De Wever stelt een ambitieuze sanering van de begroting voor via hervormingen op het vlak van de arbeidsmarkt, de fiscaliteit en de (aanvullende) pensioenen. Door in te zetten op deze drie domeinen, streeft de regering naar economische groei, sociale rechtvaardigheid en de houdbaarheid van onze sociale zekerheid.
We zetten hieronder enkele maatregelen op een rijtje die gericht zijn op een grondige modernisering van de arbeidsmarkt, met als doelstelling om meer mensen aan het werk te houden en duurzame loopbanen te bevorderen.
De nieuwe regering wil dat mensen langer aan het werk blijven en streeft daarvoor naar opties om een gezonde werk-privébalans mogelijk te maken. Eén van die opties wordt het zogenaamde ‘familiekrediet’, waarbij de bestaande verlofrechten worden vereenvoudigd voor wie bijdraagt aan de zorg van een kind. Bij de geboorte krijgt elk kind een ‘rugzakje’ met verlofrechten. Ook grootouders zouden uit dit krediet kunnen putten.
Voor oudere werknemers blijft het mogelijk om op het einde van hun loopbaan via een landingsbaan deeltijds te werken (1/2e of 4/5e) vanaf 55 jaar, voor zover zij een beroepsverleden van minstens 30 jaar hebben met elk minstens 156 gewerkte dagen. Dit wordt gradueel verhoogd naar 35 jaren in 2030.
Aansluitend bij de ambitie van de nieuwe regering om mensen langer aan de slag te houden, wordt voorzien dat de nieuwe instroom in SWT stopt vanaf de datum van het regeerakkoord, tenzij voor SWT om medische redenen. De toegang tot het SWT-stelsel blijft wel gewaarborgd voor werknemers die tewerkgesteld worden in bedrijven die vóór 31 januari 2025 een intentieverklaring tot herstructurering of collectief ontslag afsloten. Ook de rechten van zij die al in een SWT-stelsel zitten blijven gevrijwaard.
Op het vlak van de arbeidsduurwetgeving staat er heel wat op stapel. De maatregelen die het meest in het oog springen zijn de annualisering van de arbeidstijd, de afschaffing van het verbod op nachtarbeid, de afschaffing van de verplichting om alle uurroosters op te nemen in het arbeidsreglement en de sterke uitbreiding van het systeem van vrijwillige overuren. Daarnaast voorziet de nieuwe regering in een vereenvoudiging van de regels voor deeltijdse arbeid en de vereenvoudiging van een aantal formaliteiten. Tenslotte wordt opnieuw voorzien in een (verhoogd) krediet van 650 uren voor studentenarbeid en wordt de leeftijd voor studentenarbeid verlaagd naar 15 jaar.
De nieuwe regering wil de werkzaamheidsgraad opkrikken door onder meer sterk in te zetten op de re-integratie van (langdurig) zieke werknemers op de arbeidsmarkt. Ze werkte verschillende maatregelen uit die wijzen op een sterkere responsabilisering van alle betrokken actoren: de werkgever, de werknemer, de artsen, de ziekenfondsen en de regionale diensten voor arbeidsbemiddeling. Zo zullen bijvoorbeeld werkgevers aangemoedigd worden om een actief verzuimbeleid te voeren. Ook wordt gesleuteld aan de modaliteiten van het re-integratietraject en de procedure voor medische overmacht. De mogelijkheid om driemaal per jaar de eerste dag van arbeidsongeschiktheid afwezig te zijn zonder ziektebriefje wordt herleid naar maximum tweemaal per jaar. Ook de regels rond gewaarborgd loon worden aangepast: zo zal een werknemer pas na een werkhervatting van acht weken terug recht hebben op gewaarborgd loon voor een periode van 30 dagen ten laste van de werkgever.
De nieuwe regering zet ook in op een degressiviteit van werkloosheidsuitkeringen. Daarnaast wordt voorzien in een recht voor de werknemer die al een loopbaan van minstens 10 jaar heeft om eenmaal per loopbaan ontslag te nemen en toch recht te hebben op werkloosheidsuitkeringen voor een periode van zes maanden, die één keer verlengd kan worden met zes maanden in het geval ven een succesvolle opleiding voor een knelpuntberoep en indien deze opleiding is gestart in het eerste trimester van de werkloosheidsuitkering.
Ook op het vlak van het ontslag zijn aanpassingen voorzien. Zo wordt de proefperiode opnieuw ingevoerd tegen het einde van 2025. Het wordt dan terug mogelijk voor beide partijen om de arbeidsovereenkomst te beëindigen met een opzeggingstermijn van één week gedurende de eerste zes maanden van de tewerkstelling. Voor nieuw aangeworven werknemers zal de opzegtermijn beperkt worden tot maximaal 52 weken. Verder zou het aantal beschermingsvergoedingen die kunnen verkregen worden in het kader van een ontslag beperkt worden. Het is nog niet duidelijk wat deze beperking concreet zal inhouden.
De regering is zich bewust van de uitdagingen en hervormingen die zich aandienen in het arbeidsmarktbeleid. Zij rekent op de sociale partners om adviezen uit te brengen of akkoorden te sluiten. Hiermee benadrukt de nieuwe regering het belang en de rol van het sociaal overleg voor verschillende voorstellen die het voorwerp uitmaken van het regeerakkoord. Enkel wanneer de sociale partners er niet in zouden slagen om een akkoord te vinden, zal de regering zelf een beslissing nemen. Een voorbeeld hiervan is de vraag aan de sociale partners om het aantal paritaire comités te verminderen tegen 1 januari 2027. Of de vraag om tegen 31 december 2026 een advies uit te werken met het oog op de hervorming van de Loonnormwet en het systeem van automatische indexeringen.
De maatregelen zullen nog in concrete wetteksten gegoten moeten worden. Het wordt zeker een uitdaging voor werkgevers om deze veranderingen op de voet te volgen. Never a dull moment for HR…
Door Olivier Wouters, Advocaat - Partner, CLAEYS & ENGELS Advocaten
Veel meer details vindt u hier in de Newsletter van advocatenkantoor Claeys & Engels.
Neem voor nog meer concrete voorbeelden deel aan de webinars op 25 februari.
Het federale regeerakkoord en uw HR-praktijk