[Gastartikel]
De volgende sociale verkiezingen, die de sociale organen van de onderneming dienen in te stellen of te vernieuwen, zullen hoogstwaarschijnlijk in mei 2024 plaatsvinden.
De 150 dagen durende verkiezingsprocedure begint dus tijdens de laatste maand van 2023, zodat de Ondernemingsraden (OR) en de Comités voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) vanaf juni 2024 in werking kunnen treden.
De telling van de werkkrachten, aan de hand waarvan de onderneming haar gemiddeld aantal werknemers kan berekenen om te weten of zij al dan niet betrokken is bij de uitvoering van het verkiezingsproces – namelijk 100 werknemers voor een OR en 50 werknemers voor een CPBW –begon al in het 4e kwartaal van 2022. We zijn dus reeds bezig met de sociale verkiezingen van 2024.
De sociale verkiezingen zijn van cruciaal belang voor de sociale partners op bedrijfstakoverkoepelend niveau en binnen elke bedrijfstak, maar ook en vooral op het niveau van de ondernemingen, waarop de piramide van het sociaal overleg berust.
In het kader van het verkiezingsproces zal het bedrijf drie begrippen moeten verduidelijken die essentieel zijn voor de start van de procedure en voor de toekomstige werking van de sociale organen:
Dit zijn allemaal rechtsbegrippen die de vakbondspartner bij het Arbeidsgerecht kan aanvechten, indien de door de werkgevers genomen beslissingen niet lijken te stroken met hun directe of indirecte belangen of die zouden kunnen schaden.
Naast de strikte naleving van de wettelijke normen heeft de onderneming als taak om het hele verkiezingsproces in goede banen te leiden en om meestal de personeelsdiensten of een bevoegde en bekwame partner te belasten met elk van de stappen die betrekking hebben op besluitvorming, informatieverstrekking, communicatie, oprichting van kiesbureaus en de voorbereiding van al dan niet elektronische stembiljetten.
Voor de vakbondsorganisaties gaat het erom binnen de ondernemingen een zo groot mogelijk aantal kandidaten te rekruteren, zodat zij een maximale druk kunnen uitoefenen op de sociale organen van de onderneming en binnen de talrijke cenakels en organisaties waarin zij in België optreden. Alleen met hun electoraal succes in elke onderneming zullen de organisaties de sociale dialoog ten volle kunnen beïnvloeden.
Dit betekent dat de reeds in de onderneming aanwezige vakbonden er bijzonder op zullen toezien dat de verkiezingsprocedures strikt worden nageleefd door geen fouten of onnauwkeurigheden van de werkgever te tolereren. Dergelijke fouten kunnen de werkgever trouwens dwingen de procedure vanaf nul (of bijna) te herbeginnen.
Sociaal overleg vormt de kern van het model van sociale betrekkingen in ons land. Het werd tot nu toemet succes bekroond, ook al gaat dat overleg vandaag gebukt onder de sociale en economische realiteit. Om het in de bedrijfswereld te doen slagen, moet het verkiezingsproces in elk van de betrokken ondernemingen een succes worden. De ondernemingen zijn vanaf december 2023 weer aan zet.
Over de auteur
Alain Lancelot, External Partena Professional
