Voor werkgevers is het van cruciaal belang om de verplichtingen van een werknemer bij ontslag te begrijpen om een soepele overgang te garanderen en de belangen van het bedrijf te beschermen. Kennisgeving, opzegtermijnen en gedrag tijdens deze periode: dit zijn de belangrijkste rechten en plichten waar u op moet letten.
Ontslag nemen: een vrijwillige en formele daad
Een werknemer kan op elk moment ontslag nemen, zonder dat hij of zij zijn of haar redenen hoeft te rechtvaardigen. Het ontslag moet echter formeel zijn en aan bepaalde regels voldoen:
- Ontslag moet schriftelijk worden meegedeeld aan de werkgever. Dit document kan een aangetekende brief zijn of kan persoonlijk worden afgegeven met ontvangstbevestiging. Dit zorgt ervoor dat de werkgever volledig op de hoogte is van de intentie van de werknemer om zijn functie te verlaten.
- De brief moet de ingangsdatum van het ontslag en de opzegtermijn vermelden (behalve in het geval van ontslag zonder opzegtermijn, waarbij de werknemer de werkgever financieel compenseert).
Naleving van de opzeggingstermijnen
In België bepaalt de wet dat de werknemer bij ontslag een opzeggingstermijn in acht moet nemen die varieert naargelang zijn of haar anciënniteit bij het bedrijf. Deze opzegtermijn wordt berekend in weken en de duur ervan is als volgt bepaald (voor contracten gesloten na 2014):
- Voor een werknemer met minder dan 6 maanden anciënniteit is de opzegtermijn 2 weken.
- Voor werknemers met tussen 6 maanden en 5 jaar anciënniteit is de opzegtermijn 4 tot 6 weken.
- Voor werknemers met meer dan 20 jaar anciënniteit kan de opzegtermijn oplopen tot 13 weken.
Tijdens deze opzegtermijn is de werknemer verplicht om te blijven werken, tenzij een overeenkomst kan worden bereikt met de werkgever voor een onmiddellijk vertrek.
Wat mag of moet een werknemer doen tijdens de opzeggingstermijn?
- Een nieuwe job zoeken: een werknemer heeft recht op vrije tijd om een andere job te zoeken tijdens de opzeggingstermijn. Deze uren variëren naargelang de duur van de opzeggingstermijn. In het algemeen zijn ze 1 dag of 2 halve dagen per week. Deze tijden moeten worden overeengekomen met de werkgever.
- Professioneel blijven: Zelfs als het ontslag is meegedeeld, moet de werknemer kwaliteitswerk blijven leveren tot de laatste dag van het contract en zijn of haar professionele verplichtingen nakomen.
- Onderhandelen over het verkorten of schrappen van de opzegtermijn: Het is mogelijk om het verkorten van de opzegtermijn te bespreken met de werkgever. Als beide partijen akkoord gaan, kan de werknemer het bedrijf eerder verlaten.
Wat mag een werknemer niet doen?
- De opzeggingstermijn eenzijdig beëindigen zonder vergoeding: Als de werknemer de opzegtermijn niet wil respecteren, is hij of zij verplicht de werkgever een vergoeding te betalen, meestal gelijk aan het loon dat hij of zij tijdens de opzegtermijn zou hebben ontvangen.
- Aan de slag gaan bij een directe concurrent: Tijdens de opzegtermijn mag de werknemer niet gaan werken bij een directe concurrent zonder de toestemming van zijn of haar huidige werkgever. Dit kan een verbreking van loyaliteit zijn, die kan leiden tot sancties.
- Vertrouwelijke informatie bekendmaken: Zelfs na het einde van het contract moet de werknemer zich houden aan eventuele vertrouwelijkheids- of concurrentiebedingen die in de arbeidsovereenkomst zijn opgenomen. Het onthullen van gevoelige informatie kan leiden tot juridische procedures.
Ontslag zonder opzeggingstermijn
In bepaalde extreme situaties kan een werknemer beslissen om zijn of haar baan op te zeggen zonder opzeggingstermijn, maar daar zijn consequenties aan verbonden. Deze optie wordt meestal gebruikt bij ernstig wangedrag van de werkgever, zoals beledigend gedrag of het niet betalen van loon. De werknemer moet bereid zijn om deze feiten te bewijzen in geval van een geschil.
Vergoedingen
en voordelen
Een werknemer die ontslag neemt, verliest bepaalde arbeidsgerelateerde voordelen, zoals een ontslagvergoeding, tenzij de werkgever afstand doet van de opzegtermijn of besluit om het contract vroegtijdig te beëindigen. Bovendien kan vrijwillig ontslag in België gevolgen hebben voor het recht op een werkloosheidsuitkering: de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) kan ervan uitgaan dat de persoon vrijwillig ontslag heeft genomen en de uitkering tijdelijk opschorten.
Conclusie
Ontslag nemen in België is een proces dat onderworpen is aan strikte regels die bedoeld zijn om zowel de werknemer als de werkgever te beschermen. Voor een soepele overgang is het essentieel om goed te communiceren met uw werkgever, de wettelijke termijnen te respecteren en het bedrijf geen schade toe te brengen, zelfs niet in de laatste weken van het dienstverband.
Elke fase moet zorgvuldig gepland worden om conflicten of misverstanden te vermijden en een professionele overgang te garanderen die de rechten en plichten van beide partijen respecteert.
Misschien bent u ook geïnteresseerd in dit artikel: Welke beschermende maatregelen zijn er beschikbaar voor zwangere vrouwen?
Development and Partnerships Manager Partena Professional